Isaac Israëls, “Lezend meisje op een sofa” 2

Isaac Israëls, “Lezend meisje op een sofa”, 52 x 72 cm, ca. 1917, Gouds Museum

Vrouwen die lezen zijn een beetje ongrijpbaar. Je weet niet wat er in hen omgaat. Ze fascineren. “Lezend meisje” van Israëls fascineert. Het behoort tot mijn favoriete Nederlandse schilderijen uit de moderne tijd, meer dan honderd jaar geleden, maar nog ontegenzeggelijk hedendaags. Het staat buiten de tijd. Honderd jaar is niks, zeker niet in boeken. De leegtes duren langer.

We weten niet wat gelezen wordt. We weten niets van het meisje, niets van de context. De context doet niet terzake. Wie ze eigenlijk ook niet. Ze is in een andere wereld. Dat is het thema. En we weten niet welke. Daar gaat het om. Daar gaat het eigenlijk altijd om in het leven, bij alle mensen die we kennen, of denken te kennen. Het is de basis van van onze zucht naar intimiteit.

Over “Lezend meisje op een sofa” valt verder weinig te vertellen. Een prachtig en intiem portret van Sophie de Vries-Dalberg, Israëls muze  Het schilderij werd in 2017 aangeschaft door het Gouds Museum. Het Gouds Museum achtte het de perfecte evenknie van een portret dat Willem Tholen in 1895 maakte van de zusjes van de Haagse kunstschilder Floris Arntzenius: “De gezusters”. En kijk, dat vind ik nu geweldig gezien van het museum. Alleen daarom al zou ik gaan kijken.

Tholen, “De gezusters”, 1895, 36,5 x 57 cm, Gouds Museum