 |
| Isaac Israëls: “Lezend meisje op een divan”, 54 x 73 cm, 1920, Museum Gouda |
Om een of andere reden heb ik een zwak voor afbeeldingen van lezende vrouwen. Voor mij hebben ze vaak een bijzondere schoonheid, charme en expressiviteit, maar tegelijk ook iets van verstilling. Wat zijn ze aan het lezen? Wat gaat er om in hun gedachten? Wat deden ze een uur geleden? Ik zie een sofa, ik zie een vrouw, ik zie een boek. De vrouw, ogenschijnlijk Israëls muze Sophie de Vries Dalberg, is afgesneden van de wereld, gaat op in haar eigen gedachten. Ze vergeet haar omgeving, waant zich onbespied. Ze vergeet de schilder die haar heimelijk vastlegt op doek. Ze kijkt naar binnen, is hier, maar ook elders. Dat treft me. Vrouwen lezen lichter.
Israëls “Lezend meisje op een divan” werd in 2017 aangekocht door Museum Gouda, vooral omdat ze het zo mooi vond passen bij het schilderij “
De gezusters” van Willem Bastiaan Tholen uit 1893. Dit schilderij van de zusjes Dora en Liesbeth Arntzenius, reeds in 1964 door hun neef Paul aan het museum geschonken. Nu zijn ze naast elkaar te bezichtigen. In een persbericht wijst het museum op de onbevangenheid van beide werken. Ik peins of daarmee alles gezegd is. Los daarvan prijs ik het museum dat ze de overeenkomst heeft gezien. Het zijn twee prachtige schilderijen, maar hun gecreëerde gezamenlijkheid voegt daar ontegenzeggelijk nog iets aan toe. Alle lof voor Museum Gouda. Als je dat ziet heb je een scherp oog, zelfs als je het niet goed kunt uitleggen. Ik kan het ook niet uitleggen. Hoeft ook niet.
