Richard Peter: “Blick vom Rathausturm”, 1945

Richard Peter, “Blick vom Rathausturm”, september 1945

Van 13 tot 15 februari 1945, op een moment dat de afloop van de oorlog in feite al lang beslist was, voerden de geallieerden in drie aanvalsgolven met 1500 vliegtuigen ongekend omvangrijke tapijtbombardementen uit op de binnenstad van Dresden. Er was nauwelijks een strategisch belang, industriële doelen lagen voornamelijk in de buitengebieden, intentie was klaarblijkelijk alleen het Duitse moreel te breken en indruk te maken bij de Russen. Het aantal burgerslachtoffers was ongekend hoog, volgens een recent onderzoek ongeveer 25.000, waar tientallen jaren lang veel hogere cijfers de ronde deden. Vrouwen, kinderen, iedereen levend verbrand. Van de prachtige barokke historische Altstadt, ooit het Florence aan de Elbe genoemd, was na het inferno niets meer over. Zes vierkante kilometer cultuur volledig verwoest. Niemand die zich hoefde verantwoorden.

Waar alle middeleeuwse gebouwen van Dresden in puin lagen was als door een wonder een deel van het stadshuis, waaronder de toren, in de vuurzee overeind blijven staan. Toen de Duitse fotograaf Richard Peter, die in Dresden woonde en werkte, in september 1945 uit gevangenschap naar zijn stad terugkeerde, vond hij zijn atelier, inclusief zijn fotoarchief, compleet vernietigd. Hij besloot te gaan werken aan zijn eigen “wederopbouw” en het eerste wat hij zich voornam was een foto van de geruïneerde stad maken vanaf de toren van het stadhuis. De toren was afgesloten vanwege instortingsgevaar, maar hij wachtte steeds geduldig tot hij langs de versperring kon glippen, klom driemaal naar boven en maakte met gevaar voor eigen leven naar het hoogste punt. Het laatste stuk naar een raam in een stuk gevel beklom hij met een zelf megesjouwde krakkemikkige ladder. Hij vond er precies het juiste uitzicht voor zijn iconisch gewordn foto. Met de blik van een vogel comprimeert hij de totale verwoesting in een vierkant plaatje tot eeuwige aanklacht tegen de waanzin van de oorlog, wie ook daders, wie ook slachtoffers. Op de voorgrond staat een stenen beeld van August Schreitmuller(de goedheid), dat als een treurende engel over de diepe treurnis beneden kijkt. Een dode stad. Een stad in stilte. Een landschap van de ziel.

Blik op Dresden kort voor 1900, met de Augustbrucke, de
Hofkirche (l) en de Frauenkirche. Een weggevaagde wereld.