 |
“Electrische stoel in de Sing Sing”, 1910
|
Lang schreef ik mijn lemma’s op de Nederlandstalige Wikipedia. Ik vind eigenlijk dat de Nederlandse Wikipedia zich vooral moet onderscheiden, laten we zeggen ten opzichte van de Engelstalige Wikipedia, door een nadruk op onderwerpen met bijzondere relevantie voor Nederlandse en Belgische lezers. Taal alleen is niet genoeg, iedereen leest Engels, zeker als we een generatie verder zijn.
Op zoek naar onderwerpen met een Nederlands of Belgisch (Vlaams) randje heb ik veel buitenlandse kunstenaars toegevoegd die in Nederland werkten, soms ook Nederlanders die naar het buitenland trokken en hier vergeten zijn. Toevallig vond ik er nog eentje: William M. van der Weyde (1871-1928), een Amerikaans fotojournalist, zoon van een Nederlandse vader en een New Yorkse moeder. Hij begon zijn carrière tijdens de Spaans-Amerikaanse oorlog in 1898 en werkte daarna voor gerenommeerde magazines als “Succes”, “The Literary Digest” en “McClure’s”.
Een merkwaardige en indringende foto is die een gevangene op de elektrische stoel in de Sing Sing-gevangenis uit 1900, tien jaar nadat deze methode voor de doodstraf in de Verenigde Staten was geïntroduceerd. De aanwezigen lijken zich de fotograaf duidelijk bewust, behalve misschien de veroordeeld zelf die het proces gelaten ondergaat. Er is geen doorkijkspiegel. Het morele dilemma om een executie te fotograferen lijkt geen belemmering te zijn geweest. Ik heb niet kunnen vaststellen of de foto bedoeld was voor publicatie of voor de archieven. Je kunt niet anders dan er met verbazing naar kijken.
Van der Weyde maakte vooral fotoportretten, vaak van beroemdheden, nieuwsfoto’s en foto-reportages van allerhande soort, doorgaans bedoeld voor publicatie. Een collectie van zijn foto's bevindt zich in het George Eastman House. In 1910 schreef hij ook nog een boek over de anarchist Thomas Paine. Verder is hij nauwelijks bekend. Als Nederlander vind ik dat niet terecht. Zijn foto’s hebben echter een kwaliteit die zich kan meten met de grootste fotografen van zijn tijd. Misschien had hij zijn naam niet mee. Misschien zat er nog iets van Nederlandse bescheidenheid in. Hoe dan ook, met zulke roots verdient hij een plaatsje in mijn blog, wellicht ook op de Nederlandse Wikipedia.
Foto’s van Van der Weyde, collectie George Eastman House |
|
 |
| Atlantic City Beach |
|
|
 |
Woman bowling
|
 |
Ocean Liner SS St. Paul
|
 |
Henry James
|
 |
Perriton Maxwell
|
 |
| Maud Gonne, Ierse patriotte |
 |
| Electric Light Patents |
|
|
 |
De Mexicaanse anarchist Lazaro Gutierrez de Lara
|
 |
Solid Air Experiments
|
 |
| Unknown woman |
