Man Ray: “Lee Miller solarized”, 1930 |
In 1929 vertrok de 22 jarige Lee Miller vanuit New York naar Parijs, vastbesloten carrière te maken, als model maar uiteindelijk als fotografe en kunstenares. Degene die haar daarbij op weg moest helpen, zo had ze bedacht, was de beroemde zeventien jaar oudere kunstfotograaf Man Ray. Na enig zoeken trof ze hem in café Le Bateau Ivre. Ze spraak hem aan, kreeg aanvankelijk te horen dat hij geen leerlingen had en er ook geen aannam, maar even later ging hij overstag. Hij was hopeloos verliefd.
Man Ray vond Lee Miller onweerstaanbaar. Hij zag ik haar de ideale schoonheid, perfect voor zijn foto’s, met het gave gezicht en volmaakte vormen. Meer echter nog dan dat werd hij geobsedeerd door haar uitstraling. Hij noemde haar ooit “unknowable”. Ze had voor hem iets ontoegankelijks, iets mysterieus, en precies dat zou hem mateloos intrigeren. Ergens was er iets dat hij niet zag. “Alsof ze een gordijntje had opgetrokken”, zei hij over haar. Ik kijk naar zijn portretten van haar zie ik het gordijntje. Ze lijkt koel. Ze ziet mensen als objecten.
Lee met haar vader Theodore, door Man Ray |
Een tweede foto uit de reeks |
Lee Miller had een traumatische kindertijd, ook al zou ze dat later ontkennen en alles op de oorlog schuiven, die er toen nog niet was. Op haar zevende logeerde ze een poosje bij kennissen en werd ze verkracht, naar ze later zelf zei door een onbekende zeeman die gedronken had. Ze liep gonorroe op en werd vijf jaar lang intensief behandeld, onder andere met dagelijkse douches protargol. Vanaf haar zevende zou ze ook veelvuldig door haar vader Theodore gefotografeerd worden, vaak naakt. Dit stopte pas toen ze op haar zeventiende naar New York ging om model te worden.
In december 1930 bezocht Theodore Lee in Parijs. Ook toen maakte hij weer naaktfoto’s van haar. Man Ray op zijn beurt maakte in die periode een reeks foto’s van vader en dochter. Als ik die foto’s bekijk voel ik dat er iets niet klopt: dit zijn geen normale vader en dochter portretten. Hij zijn eerder foto’s van een oudere man met een jonge geliefde. Ook Man Ray moet zoiets gevoeld hebben. Misschien voorvoelde hij iets. Misschien was die onbestemde zeeman wel haar vader geweest. Misschien voelde hij hoe hij, de grote kunstenaar, door gebruikt werd, waar hij gewend was aan omgekeerde rollen. In 1932 had Miller een succesvolle eigen studio en zou ze hem verlaten voor een rijke Egyptenaar.
Portretten van Lee Miller door Man Ray, 1929-1932