Anders Petersen, Café Lehmitz

“Lilli, Rose en Scar”, 1970

Anders Petersen (1944) is een Zweeds fotograaf. Hij studeerde fotografie in Stockholm, bij Christer Strömholm, en vertrok in 1967 naar Hamburg. Drie jaar lang maakte hij daar foto’s van de stamgasten van Café Lehmitz aan de Reeperbahn. Het resultaat was een indringende reeks documentaire portretten in zwart wit van mensen die aan de rand van de samenleving leefden: hoeren, drugsverslaafden, dronkelappen, travestieten, circusartiesten en andere merkwaardige types. Door zijn bijna dagelijkse aanwezigheid werd Petersen op den duur volledig geaccepteerd als een van de hunne. Het stelde hem in staat een voor velen verborgen wereld te laten tonen, waar niemand nuchter of clean was, mannen ongegeneerd aan de lichamen van verlopen vrouwen konden friemelen, heftig geruzied werd om niks, om het daarna direct weer te vergeten, alles verloren werd in weddenschappen, grof taalgebruik en gescheld gemeengoed was, maar ondertussen was alles “in Ordnung”, werd iedereen vertrouwd en vanuit een familiaire beleving geaccepteerd zoals hij of zij was.

In 1970 hield Petersen zijn eerste expositie in Café Lehmitz zelf. Met nietjes prikte hij 350 foto’s aan de muur. Iedere café-bezoeker die zichzelf op een foto zag staan mocht hem meenemen. Na enkele dagen waren alle foto’s weg.

Op bovenstaande foto’s zien we drie personen waarmee Petersen een bijzondere band en vriendschap ontwikkelde: de voormalige prostituee Lilly, links een man die “Rose” werd genoemd vanwege de tatoeage van een roos op zijn borst, en achter Lilli een man met de bijnaam Scarf, die degenslikker was. “Sympathieke lieden die gewoon zichzelf zijn”, zei Petersen over hen, “rauwe maar oprecht en met meer solidariteit en saamhorigheidsgevoel in hun genen dan de meeste personen waarmee ik later heb gewerkt”.

In 1978 publiceerde Petersen zijn fotoboek “Café Lehmitz”. Het wordt beschouwd als een van de belangrijkste bijdrages aan de documentaire sociale fotografie uit die periode. Zijn foto “Lilli en Rose” werd door zanger Tom Waits in 1985 gebruikt als cover voor zijn album “Rain Dogs” (zie hieronder). Waits lijkt zichzelf zelfs een beetje te hebben gemodelleerd naar de figuur van Rose.