 |
| Slott-Møller: “Georg Brandes aan de universiteit van Kopenhagen“ |
Wetenschap en schoonheid. Denkmomentje.
Denkende mensen hebben van nature een soort claustrofobische angst, emotioneel, maar vooral intellectueel gezien. De angst dat je je grenzen hebt bereikt. Dat je moet zeggen: dit is het dan! Meer kan er niet zijn!
Je zou ook kunnen zeggen dat we altijd bevangen blijven door de zucht naar het ultieme mysterie: het idee dat er toch meer moet zijn. Ergens om de hoek, ergens verder… dat kan niet anders. Het ontdekken van een nieuw inzicht, een nieuwe samenhang. De verwondering. Het aha-effect. Dat is wetenschap! Dat is vooruitgang!
Uiteindelijk gaat het bij de wetenschap om de schoonheid van een nieuwe orde. Ons denken verdraagt geen chaos. Ons oog nog minder, en ook niet ons oor. Steeds zoeken we weer een nieuwe samenhang. In de atonale muziekstukken, in abstracte schilderijen, in een boek van Mulisch als je wilt. Omwille van de troost! Omwille van de schoonheid!
Kunst is in beginsel altijd orde. Soms lukt dar buitengewoon. Als een magneet die het ijzerslijpsel in rij legt. Contact met de ik die er eigenlijk altijd al was. De oer-ik. De essentie van ons leven. De essentie van het zijn. Dat is schoonheid. Schoonheid is enige drijfveer voor ons handelen. Voor wetenschap en vooruitgang. Het brengt geen geluk noodzakelijk, maar in elk geval troost.
