 |
| Grant Wood, “American Gothic”, 1930 |
Ik heb sinds lang weer eens een boek gelezen over sociobiology. Daar ben ik op afgestudeerd. Het was van Joseph Ledoux, een Belg. Ledoux is een vooraanstaande theoreticus op het gebied van emoties.
Ledoux maakt op evolutionaire- en functionele gronden een indeling van emoties in een aantal categorieën, neurale circuits: woede en boosheid, angst en stress en angst, verdriet, en nog een paar. Ze vormen een soort van oer-survival systeem.
Hij stelt dat denken (ratio) en voelen (emoties) twee verschillende dingen zijn en dat emoties evolutionair gezien vóór het denken komen. Sterker nog: ons denken wortelt volledig in die basisemoties.
Denken is eigenlijk begonnen om de emoties te reguleren. Toen de emoties in elkaar over begonnen te lopen werd de cortex er als het ware bovenop gezet om het te beheersen. En dat is precies waar het fout gaat bij veel mensen.
Al vanaf eind jaren zeventig, toen ik Sagans “De draken uit het paradijs” las, ben ik geïnteresseerd geweest in de impact van- en de wisselwerkingen tussen de drie hersendelen: hersenstam, lymbisch systeem, cortex. Die wringen voortdurend met elkaar en veroorzaken allerlei psychische problemen. Tijdens mijn psychologiestudie heb ik daar dus een afstudeerscriptie overgeschreven: “sociobiology: psychologische problemen als disfunctionele oplossingsstrategieën”. Ik ben er altijd van overtuigd geweest dat evolutietheorieën een belangrijk verklaringsmodel bieden voor het menselijk gedrag. Soms verschijnt het zelfs als een alles verklarend wereldbeeld, dan lijkt alles opeens glashelder. Het grote inzicht. En toch krijgt deze wetenschap nog maar bijzonder weinig aandacht. In Nederland is sociobiology zelfs geen afzonderlijke studie meer.
Ik heb ooit plannen gehad om te promoveren op dit thema, om evolutionaire principes als verklaringsmodel op te voeren bij de verklaring en zelfs de diagnose van psychiatrische problematiek. Wanneer je psychische problematiek vanuit een evolutionair model duidt heb je de kernoorzaak te pakken, en dan boek je sneller succes. Maar het is nooit iets geworden met mijn promotieplannen. Er moesten andere dingen gebeuren. Andere plannen hadden steeds weer voorrang. Veel verder als dit stukje zal ik wel niet komen.
