Robert Mapplethorpe: “Lisa Lyon”

Bijschrift toevoegen

Lady Lisa Lyon was in 1980 de eerste vrouwelijke wereldkampioen body building. Ze is de "lion" van haar tijdperk, de "king of the jungle", maar dan in de gedaante van een vrouw. In die tijd werd door velen nog lacherig gedaan over gespierde dames, maar Mapplethorpe zag direct het bijzondere aan haar: een nieuw type vrouw, provocerend, vol van contradicties.

Mapplethorpe fotografeert Lyon in bovenstaande foto en profil, strak rechtop gezet, bijna als op een politiefoto na een arrestatie. Alsof ze iets gedaan heeft maar er boven staat. Ze oogt zelfverzekerd en ambitieus, passend bij de nieuwe epoche, de periode Reagan. De idealistische jaren zestig en vroege jaren zeventig waren definitief voorbij. Zero tolerance for losers, zo prees Lyon het door haarzelf ontwikkelde fitnessprogramma aan. Iedereen moet sterk zijn.

Tegelijkertijd  presenteert Mapplethorpe Lisa Lyon als esthetisch mooi en gracieus. De voile doet denken aan de Katholieke symbolen waarmee Mapplethorpe was opgevoed en symboliseert rouw, contemplatie. Dit gevoel wordt echter onderdrukt door de strak gestifte lippen en de hautaine doch sensuele blik. De krachtig gebalde biceps geeft spanning op de koele sereniteit die ze uitstraalt. Ze lijkt meedogenloos. Het strakke zwarte lederen lijfje doet denken aan een fetisj, zoals Mapplethorpe eerder in de homo-scene fotografeerde, en contrasteert nadrukkelijk met de bloemen in de hoed. De bovenste helft van de foto lijkt serieus, gecontroleerd, de onderste helft geeft uitdrukking aan iets verborgen verlangens. Het es en het ich. De genialiteit van Mapplethorpe is dat hij deze antitheses samenbrengt, tot een eenheid maakt, strijdende gevoelens die tot voor kort nog onverenigbaar leken.

Mapplethorpe maakte tussen 1980 en 1982 een uitgebreide fotoserie van Lyon in zijn loft-studio in Bondstreet, Manhattan. In 1983 publiceerde hij ze in een spraakmakend fotoboek onder de titel "Lady Lisa Lyon", waarvan alleen al de alliteratie de kracht uitstraalde die nastreefde. Eerder legde hij dat gevoeld ook al vast in controversiële foto's van de BDSM homoscene in New York, waarin hij zelf participeerde, alsook in zijn fotoportretten van kunstenaars en popartiesten. In 1989 overleed hij aan de gevolgen van aids. Tegenwoordig geldt hij als een van de belangrijkste kunstenaars van zijn tijd met een perfect gevoel voor het veranderende tijdsgewricht dat eind jaren zeventig inzette. No time for losers, zong Freddy Mercury al in 1977.

P