Renoir, “De paraplu’s”, 1881-1886

    “Soms moet Pierre denken aan het verhaal dat hij eens had gehoord over soldaten in de oorlog die, wanneer ze onder vuur in de dekking lagen en niets te doen hadden, naarstig naar een bezigheid zochten om het gevaar gemakkelijker te kunnen verdragen. En Pierre zag alle mensen als die soldaten, die aan het leven probeerden te ontkomen: de een door ambitie, de ander door het kaartspel, weer een ander door het maken van wetten, en nog weer anderen door vrouwen, speeltjes en paarden, door politiek, de jacht, de drank of regeringszaken. ‘Niets is onbelangrijk en niets is belangrijk. Ik moet er alleen zo goed mogelijk aan zien te ontkomen’, dacht Pierre, ‘alleen maar om het, dat vreselijke niet te zien’.

    Tolstoj, 150 jaar geleden.

    Hamsun achtte Tolstoj een groot romancier, maar een filosofische nar. De vrijdenkersideeën van Pierre zijn inderdaad niet altijd goed te pruimen. Maar treffender als hierboven kan niemand het leven toch samenvatten, lijkt me. Het grote niets.

    De basisvragen van het leven zijn nog steeds niet veranderd. De antwoorden nog steeds niet gewijzigd. We proberen er voor onszelf maar het beste van te maken. En zo erg hoeft dat niet te zijn, als de omstandigheden een beetje meewerken.