 |
Halfdan Egedius, “De dromer”, 100 x 81 cm, 1895
Nasjionalgalleriet, Oslo |
Egedius (1877-1899) behoorde aan het einde van de negentiende eeuw met onder andere Munch,
Sohlberg en
Josephson tot een uitermate begaafde generatie Noorse kunstschilders. Zijn talent werd echter in de kiem gesmoord door een vroege dood. Begin 1899 overleed hij na een kort ziekbed aan een bacteriële infectie, amper tweeëntwintig jaar oud. Zijn kleine oeuvre neemt echter nog steeds een bijzondere positie in binnen de Noorse schilderkunst. “De dromer” uit 1895 is hieruit exemplarisch.
“De dromer”werd geschilderd in
Bø, Telemarken, waar Egedius is de zomer van 1895 verbleef om er te schilderen. Het interieur van de door hem gehuurde kamer vormt het decor. Zijn vriend Torleiv Stadskleiv (1865-1946), eveneens kunstschilder, stond model. Inspiratie vond Egedius in een portret dat Eilif Peterssen een jaar eerder schilderde van de schrijver Arne Garborg en dat in Oslo had gezien.
 |
| Halfdan Egedius, 1895 |
Egedius geeft in het portret een indringende karakterisering van zijn vriend, die sterk geïnteresseerd was in het bovennatuurlijke en zeker eigenschappen van een dromer moet hebben gehad. Het licht valt door een raam naar binnen, reflecteert zich op de vloer en vangt de blik van Stadskleiv, die er wezenloos naar lijkt te kijken. Het weerspiegelt de buitenwereld, waar de aandacht van de dromer slechts op zijn innerlijk is gericht, op de eigen dromen en gedachten, die hoger worden aangeslagen dan wat er in de werkelijkheid gebeurt.
Het werk past volledig in de traditie van het Noors symbolisme uit die tijd en kan vergeleken worden met de Melancholie-schilderijen van Munch, uit dezelfde periode. Ook Munchs portretten tonen een in gedachten verzonken man, geobsedeerd door zijn eigen fantasieën. Ongetwijfeld weerspiegelt het portret ook iets van Egedius zelf, zoals ook Munchs portretten altijd een vorm van zelfstudie bevatten. In het licht van de vroege dood van Egedius krijgt “De dromer” eens te meer en droevige dimensie.
