Tissot, "Wachten op de veerpont"

James Tissot, “Waiting for the Ferry”, 1879

Foto met Kathleen, Cecil en nichtje Lilian

In 1971, tijdens de Frans-Duitse oorlog, week de Parijse kunstschilder James Tissot uit naar Londen en groeide daar uit tot een van de belangrijkste schilders van het Victoriaanse leven. In 1875 leerde hij Kathleen Newton kennen, een ongehuwd jonge moeder die zijn muse en model werd. Hij noemde haar "Mavourneen", afgeleid van het Ierse lied "mo mhuirnín" ("mijn liefste"), en "ravissante Irlandaise" ("Prachtige Ierse"). Later beschreef hij deze periode samen met Newton als "domestic bliss" ("huiselijke gelukzaligheid") en noemde de tijd met haar als de mooiste uit zijn leven. Het geluk was echter van tijdelijke duur want eind jaren 1870 vertoonden zich bij Kate de eerste verschijnselen va tuberculose. Haar gezondheid ging vervolgens ras achteruit. Tissot legde haar veranderde gemoedstoestand vast op diverse portretten die haar diepe verdriet, en daarmee het zijne, duidelijk tonen. In november 1882 benam ze zichzelf het leven met een overdosis laudanum.

Het hier getoonde schilderij toont Newton, onderuit gezeten in een stoel op een pier bij de bekende pub "The Falcon" in Gravesend, bij de Thames, welke al sinds 1622 bestond en reeds in de negentiende eeuw als een toeristische attractie gold. Naast Newton worden afgebeeld: haar nichtje Lilian, haar in 1876 geboren zoontje Cecil (waarvan wordt aangenomen dat Tissot de vader is) en de kunstenaar zelf. Hij lijkt haar iets in het oor te fluisteren. Het werk geschilderd naar een foto uit 1879, gemaakt en geënsceneerd in de tuin van zijn woning in Grove End Street, St. Johns Wood, waar hij speciaal een hek had laten neerzetten. Het moet geschilderd zijn tussen 1879 en 1882, toen Newton overleed. Het is een typerend voorbeeld van de estheticistische Victoriaanse stijl, waarmee Tissot op een welhaast impressionistische wijze de toenmalige tijdsgeest wist te vangen.

In de twintigste eeuw, toen het modernisme hoogtij vierde, werd Tissots oeuvre verguist. Tot in de jaren zeventig bracht zijn werk nauwelijks nog geld op. Thans echter wordt bij Sotheby's voor dit werk, dat niet groter is dan 22,5 x 32,5 cm, tussen de 150.000 en 250.000 pond gevraagd. Ik de beschrijving van het lot zegt het veilinghuis het werk op 1876, duidelijk foutief gezien het geboortejaar van Cecil, voorzeker het jongetje op de foto en het schilderij.

Tissot schilderde nog twee versies van "Waiting for the Ferry" met "The Falcon op de achtergrond, eentje meteen onbekende man en vrouw uit 1873 en eentje met alleen Tissot en Newton uit dezelfde periode als het hier besproken werk, mogelijk naar dezelfde foto, waarvan twee gelijkende varianten bestaan. Beide foto’s kwamen overigens pas brij recent boven water. Kunstenaars hielden maar liever geheim dat ze foto’s gebruikten als basis voor hun schilderwerken.

Tweede versie met Newton