 | |
|
In 1937 krijgt directeur Dirk Hannema van Boijmans-Van Beuningen echter en telegram van Abraham Bredius, op dat moment de meest gerenommeerde kunstkenner van Nederland. Hij zei dat hij een nieuwe Vermeer had ontdekt. En niet zomaar een Vermeer, maar de “mooiste Vermeer die ooit gevonden is”. Hoewel er in het buitenland wel degelijk vraagtekens bij de authenticiteit werden gesteld (een Amerikaans kunsthandelaar schreef letterlijk naar zijn thuisfront dat het om “rotten fake”ging), leek er in Nederland niemand te twijfelen. Klaarblijkelijk wilde men te graag. Het werk werd via scheepsmagnaat Willem van der Vorm verworven als een van de grootste ontdekkingen van de eeuw en ook Boijmans had nu haar Vermeer.
 |
| Hannema (r) en restaurateur Luitwieler bewonderen hun vermeende Vermeer, 1938 |
Tot medio 1945 zou “De Emmausgangers” als een echte Vermeer gepresenteerd blijven. In dat jaar echter stond Van Meegeren terecht omdat hij een Vermeer zou hebben verkocht aan nazi-kopstuk Hermann Goring. Toen hij aangaf dat het een vervalsing betrof, bekende hij ook dat hij de Emmausgangers had geschilderd. Die mededeling sloeg in als een bom, maar werd nog steeds niet echt geloofd. De rechters verordonneerden hem het eerst maar eens te laten zien, waarna hij “Christus en de schriftgeleerden” schilderde. Toen iedereen had gezien hoe hij te werk was gegaan kon niemand er meer omheen. De volledige Nederlandse kunstkennerswereld had er faliekant naast gezeten. Een brevet van onvermogen, tot aan de grote Bredius toe.
Of was Van Meegeren nu zo onvoorstelbaar goed? Ook dat. Een schilderij vervalsen is niet iets wat je zomaar even doet. Van Meegeren had het werk en de werkwijze van Vermeer grondig bestudeerd en bovendien een manier gevonden - gebruikmakend van bakeliet - om de verf oud te doen lijken. Desalniettemin roept de hele geschiedenis rond zijn vervalsingen vragen op over de betrouwbaarheid van het dateren en toeschrijven van oude kunstwerken. Hoeveel beter de methoden en technieken ook zijn geworden, ook nu nog is van diverse aan Vermeer toegeschreven werken nog steeds niet met 100% zekerheid te zeggen of ze wel werkelijk ook door de Delftse meesterschilder zijn gemaakt. En dat geldt niet alleen voor Vermeers.
 |
| Van Meegeren werkt aan “Christus en de schriftgeleerden”, 1945 |
