‘Ik ben ervan overtuigd,’ zo lees ik bij Tolstoj, ‘dat er geen dingen bestaan, doch alleen mijn relatie tot de dingen.’
In feite is dit een van de belangrijkste uitgangspunten van de psychologie en psychotherapie, zoals ik die sinds mijn terugkeer in het vak weer elke dag verkondig.
‘Ik zou niet weten hoe je mij daarbij zou kunnen helpen’, zegt Bernard tegen mij, ‘De dingen die gebeurd zijn kun je toch niet veranderen’.
‘Nee, dat niet’, antwoord ik, ‘maar we kunnen wel kijken of we het gevoel dat je bij die dingen hebt wat kunnen veranderen’. Dat is waar het om gaat, het enige wat we kunnen doen.
Ik kocht Tolstojs ‘Jeugdherinneringen’ in de ramsj, voor 9,95. Alles wordt duurder, maar dit kon ik niet laten liggen. Ik lees een stuk en weet weer waarom doet na meer dan anderhalve eeuw opnieuw werd vertaald. Tolstoj biedt een inzicht in het leven waar geen therapie tegenop kan. Liever lees je Tolstoj dan dat je naar de psycholoog gaat. Maar blijkbaar is dat advies aan dovemansoren besteedt want het boek ligt in de ramsj. In de GGZ is het hartstikke druk. Ik weet wel waarom.
