De zorgen van Proust

 

Giovanni Boldini: “Robert de Montesquiou”, 1897 

Het is een rare tijd.

"Feiten dringen niet door tot de wereld van onze overtuigingen” schreef Marcel Proust al in Du côté de chez Swann: “ze hebben die niet voortgebracht en gooien ze niet omver".

Te denken dat mensen handelen op basis van hun overtuigingen is een misvatting. Het zijn andere krachten die ons drijven. Die uitspraak is van Wittgenstein.

Feiten kunnen de theorie veranderen, maar de theorie mag nooit de feiten veranderen, dat zei Sherlock Holmes in al zijn wijsheid. We zien het gebeuren.

Als je Proust en Wittgenstein hebt gelezen weet je eigenlijk alles. Om over Sherlock Holmes maar niet te spreken. De mensen zijn nog altijd hetzelfde. Alleen de sociale dynamiek, die neemt in dit digitale tijdperk  toch wel andere proporties aan. Proust had het nog over vooroordelen en hypocrisie, nu gaat het om de climate-hoax, massieve fraude, corona-complotten. Was het in de wereld Proust nog onschuldig vermaak, nu vind ik het soms zorgelijk. En dat heb ik niet zo snel. Nog nooit eerder gehad.

Dus vlucht ik maar weer in mijn boeken. Ik kan niet anders!