 |
| Henri Matisse, “Odalisk”, 1920-1921, 61,4 x 74,4 cm, Stedelijk Museum |
Een van de mooiste schilderijen in een Nederlandse collectie is de “Odalisque” van Henri Matisse in het Stedelijk Museum. In de jaen nadat Matisse in 1913 Marokko bezocht schilderde hij veel odalisken, met name tijdens zijn periode in Nice, vanaf 1917. Het thema an sich is hier. echter niet zo relevant. Het is vooreerst een decoratief werk, waarbij voorgrond en achtergrond organisch in elkaar overgaan. De lijnen en kleuren van de figuur vermengen zich met die van de sofa. Bij langer kijken verdwijnt de dieptewerking en lijkt het een abstract werk. De erotiserende inhoud brengt het echter direct weer terug naar het aardse, waarmee je als het ware heen en weer geslingerd wordt tussen droom en werkelijkheid, zoals het dommelende meisje zelf.
Odalisk werd waarschijnlijk ergens in de jaren twintig door de Duitse textielhandelaar Albert Stern gekocht bij Galerie Flechtheim in Berlijn. Stern vluchtte in 1937 naar Nederland. In oktober 1940 werd het werk, met enkele andere, op naam gezet van Alberts neef en vertegenwoordiger van zijn handelsfirma Lieuwe Bangma, die het in 1941 verkocht aan het Stedelijk Museum. Albert kwam in 1945 om in het Duitse Laufen, waar hij geïnterneerd was. Waarom hij eerder afstand deed van het schilderij is niet duidelijk, nooit geworden. De transacties werden na de oorlog als legaal beoordeeld. Als tiener had ik daar ooit mijn geluk mee, toen ik stil bleef staan voor het schilderij, nog steeds aanwezig in het Stedelijk. En voor het eerst zweefde ook ik even tussen droom en werkelijkheid, zoals dat de bedoeling is van mooie kunst. Samen met het mooie meisje.
Zo mooi...
