Twaalf jaar geleden vertrok Cruijff na zeventien dagen als adviseur zonder titel bij Ajax. Het was crisis. Verzekeringsagent Coronel had een rapport geschreven. Johan geloofde niet in Coronel. Hij gooide de deur dicht. Binnengehaald als de verlosser ten tijde van crisis liet hij heel voetballend minnend Nederland in verbijstering achter. Het rapport Coronel had hij niet eens gelezen.
Op een managementsite schreef ik daarop de volgende reactie, die ik nog steeds op internet vind:
Vakinhoudelijke vervreemding is een groot probleem in het bedrijfsleven. Bestuurders en consultants leven in een eigen schijnwereld, met een eigen jargon, varen blind op cijfertjes en rapporten, maar hebben ondertussen nauwelijks nog inhoudelijke kennis en zien al helemaal niet meer wat er op de werkvloer werkelijk mis is.
Johan ziet meteen wat er mis is bij Ajax. Afgelopen zondag verloor de A1 met 5-0 van Den Haag. En de week daarvoor en daarvoor verloren ze ook al. Het gaat niet goed met Ajax, zegt Johan. Daar heeft hij geen dik rapport voor nodig. Ziet-i zo ook wel.
Toen Johan eind jaren tachtig met de jeugd van Ajax bezig was ging het nog anders. Toen stonden alle jeugdtrainers van Ajax bij een wedstrijd van de A1 nog allemaal naast langs de lijn. En elke trainer wist nog precies wat hij wie geleerd had, in de E1, een ander in de D1. Alle trainers waren met een gezamenlijke zaak bezig en volgden de pupillen door de gehele jeugdopleiding. Nu heeft elke trainer zijn eigen resultaatverantwoordelijkheid en voor het overkoepelende zijn coördinatoren benoemd. Nu zijn jeugdtrainers elkaars concurrenten geworden. Ze moeten met hun eigen team presteren. Niks spelers uitlenen als er in een ander team tekort zijn. Eerst zelf als trainer resultaten halen, dan kan je later makkelijk hogerop, en of die spelers er uiteindelijk wel of niet komen is een tweede.
Johan heeft dat allemaal in de gaten. Het moet helemaal anders, zegt-i. Die coördinatoren moeten eruit en de trainers moeten weer een team worden. En de spelertjes moeten meer vrijheid krijgen en minder taken in het veld.
Maar toen begonnen de bobo's weer over verantwoordelijkheden. En onder die coördinatoren zaten een paar vriendjes van Marco, en Marco wilde ook al niet meewerken. Dus Johan gaf zijn opdracht weer terug. Johan gaat niet liggen polderen, want dan los je nog niks op.
Groot gelijk. Stop maar Johan. Je komt er niet meer doorheen, bij die mensen.
Er zal nu wel weer een echte consultant of bestuurder komen, die het jargon wel beheerst. En die geen verstand van voetbal heeft. Die zo vanuit bijvoorbeeld het wielrennen kan worden overgeheveld en in dezelfde taal kan doorspreken, alsof het inhoudelijk allemaal niet uitmaakt. En Ajax zal weer niet beter worden. Ik vrees, nu Johan voor Ajax verloren is, nooit niet meer.
Ajax heeft vanavond weer gewonnen. Ajax doet het weer uitstekend. Overmars en Van der Sar staan aan het roer. Resultaten spreken. En ik heb ongelijk gehad, wat mijn laatste zin betreft in elk geval. Het kan ook zonder Cruijff. Gelukkig maar.
