 |
| Rembrandt, “De blindmaking van Simson, 1836 |
Ooit las ik over een Duitse nep-psychiater, Gert Postel (1958), die vanuit de gevangenis een boek had geschreven.
De goede man had amper diploma’s, was van origine postbode. Via bluf-sollicitaties, waarbij niemand ooit naar diploma’s vroeg, klom hij snel op, uiteindelijk tot gepromoveerd academicus en psychiater, uiteindelijk zelfs tot geneesheer-directeur van psychiatrische ziekenhuizen in Colditz en Arnsdorf, hoge functies die hij jarenlang vervulde. Uiteindelijk viel hij bij toeval - niet door zijn incompetentie -door de mand en werd veroordeeld tot een gevangenisstraf. Hij stond op het punt om benoemd te worden tot bijzonder hoogleraar.
Ik herinner dat hij zei: “Als je eenmaal een bepaalde positie hebt verworven pikken ze alles van je. Je moet alleen zorgen dat je niet teveel de diepte in gaat, op detailniveau, als je dat weet te voorkomen heeft niemand iets in de gaten”.
Ook: “Ooit sprak ik voor een volle zaal met psychiaters. Ik had het over een bipolaire stoornis van de derde graad. Of ik had het over cognitief geïnduceerde distorties in de stereotypische formatie van de oordeelsvorming. Het sloeg allemaal nergens op, maar geen mens in de zaal knipperde met de ogen, laat staan dat er een vraag werd gesteld. Waarschijnlijk dachten ze ‘misschien heb ik mijn literatuur niet goed gelezen’ of meenden ze dat iemand als ik het wel zou weten”. Pluralistische onwetendheid. Ieder afzonderlijk kan er niks van gesnapt hebben, maar waarschijnlijk dachten ze dat het aan hen lag. Zo gaat dat. Om aan de top te komen zijn andere kwaliteiten nodig”.
Of: “Men kan in de psychiatrie alles, maar dan ook alles op een plausibele manier verklaren: als psychiater kun je het tegendeel, maar ook het tegendeel van het tegendeel beweren. Wie het psychiatrische vocabulaire beheerst, kan eindeloos doorgaan met het debiteren van onzin en daarmee gestudeerde lieden inpakken“.
Postel verloor op twintigjarige leeftijd zijn moeder door zelfmoord, naar eigen zeggen door een rampzalig slechte behandeling door een psychiater. Nadat hij zich door lezen wat in het vak verdiepte dacht hij: dit kan iedereen. Als hem werd gevraagd waarop hij was gepromoveerd zij hij: op pseudoligia phantastica, oftewel pathologisch liegen, hetzelfde thema waar ook Hochstapler Felix Krull uit de gelijknamige roman van Thomas Mann zich in gespecialiseerd had.
Waar gebeurd. Les voor het leven.
