Richard Berg, “Na het poseren”, 1884 |
“Zei jij nou net dat je het in het café, bij de borrel, misschien wel met me eens zou kunnen zijn? Maar hier, op het werk niet”
“Ja, dat kan ik goed gezegd hebben. Werken is een spel. Misschien is het hele leven wel een spel. Een toneelstuk. We spelen onze rollen, in elke situatie weer een andere. Steeds weer voldoen aan steeds verschillende verschillende verwachtingen. Steeds stellen we weer nieuwe eisen aan onszelf. Nooit zijn we dezelfde. Zelden tonen we ons zoals we zijn. Wie zijn we trouwens? Consistentie kun je van geen mens verwachten. Dat lukt ons niet. Er zijn simpelweg teveel rollen. Door het streven naar consistentie, in gedrag en denken, raken we alleen maar in de knoop. Schuldgevoelens, vervreemding. Het is de oorzaak van een heleboel psychische problemen. Dat is niks nieuws. Freud zei het ook al.
De ware ik ligt dieper. Die raak je niet in je dagelijkse rolgedrag. Maak je niet te druk over al die inconsistenties. Probeer er een beetje boven te gaan hangen. Schep je eigen orde. Vol van tegenstrijdigheden.
De ware ik ligt altijd dieper. Soms raak ik die in een boek dat ik lees. In de muziek waarnaar ik luister. In mijn gemijmer van alledag of in de stukjes die ik schrijf. Nu misschien, een beetje. Maar morgen moet ik vroeg weer aan het werk en zet ik mijn andere petten weer op. We moeten leven, vooruit. Of ik dat treurig vind? Nee hoor. Zo gaat het en ik voel me er prima bij. Daar zie ik geen enkele tegenstrijdigheid in”.