Stieglitz: “The Terminal”

Alfred Stieglitz, “The Terminal”, 1893

Alfred Stieglitz (1864-1946) werd geboren als zoon van succesvolle Duitse emigranten in Amerika. In 1880 ging hij studeren in Berlijn en ontdekte tijdens lessen scheikunde zijn passie voor fotografie. In 1890 keerde hij terug naar New York en werd daar een der eersten die foto’s maakte van het alledaagse stadsleven. Met een soft focus creëerde hij romantische beelden die aan de wieg stonden van de kunstfotografie en van de stroming van het picturalisme in het bijzonder.

Een van Stietglitz’ mooiste foto’s uit die beginperiode is “The Terminal”, genomen bij het eindstation van de beroemde paardentramlijn die van Fifth Avenue naar Harlem op en af ging. Stieglitz herinnerde zich het moment waarop hij het plaatje vastlegde: “Vaak sjokte ik troosteloos door de straten. Op een gegeven moment stak een sneeuwstorm op en zocht ik beschutting. Ik stond pal voor het postkantoor. Het was extreem koud. De straat was bedekt met sneeuw. Een voerman in een regenjas gaf water aan zijn dampende trekpaarden. Hoeveel geluk die paarden niet hadden, zo voelde het, dat er iemand was die voor hen zorgde. <...> De dampende paarden die water kregen op een koude winterdag, de sneeuwbedekte straten, het gaf uitdrukking aan mijn particuliere gevoel van eenzaamheid in mijn eigen land. Het raakte het mijn diepste emoties. Ik fotografeerde wat ik voelde van binnen”. 

Stieglitz maakte in diezelfde dagen nog een foto van de paardentram, getiteld “winter, Fifth Avenue”. Na zijn enthousiasme over “The Terminal” was hij de tram in de ijskou bewust gaan opwachten. Theodore Dreiser, een groot bewonderaar van Stieglitz, schreef over “Winter, Fifth Avenue”: “De opwaaiende ijzel en de ongerieflijke atmosfeer tekent zich uit in een oncomfortabele verleiding”. Die verleiding voel ik ook bij het zien van Stieglitz’ foto’s. Alsof hij fotografeert wat ook ík voel van binnen”.

“Winter, Fifth Avenue”, 1893