 |
| Petja Rostov kort voor de veldslag, Oorlog en Vrede |
Ik houd van Oorlog en Vrede. Iedereen zou drie keer in zijn leven Oorlog en Vrede moeten lezen. Als jongeman, op middelbare leeftijd en op latere leeftijd. Ik heb twee keer Oorlog en Vrede gelezen.
In 1933, nadat de nazi’s aan de macht kwamen, schreef Thomas Mann in zijn dagboek: “Een stille troost in deze chaotische dagen is steeds weer Oorlog en Vrede”. Zelfs na de compleet zinloze dood van de amper vijftienjarige Petja Rostov, gesneuveld in de strijd, wanneer het leed onafzienlijk groot is, troost de verteller ons met de woorden: “Maar het leven ging verder”.
Welke ellende en idioterie er in het leven ook plaatshebben, het leven gaat door. Steeds weer. Ik denk daar even over na. Ik denk aan wat gebeurd is de laatste jaren. Aan wat gaat komen, zonder het te weten. Zoveel waarheid in een simpel zinnetje. Zoveel inzicht in de gewoonste gedachten.
Het enige dat we kunnen weten is dat we niks weten. En dat is het summum van menselijke wijsheid.
Veel meer hoef ik vandaag niet te zeggen.
