Rond 1900 waren korsetten en ingesnoerde kleding leidend in het modebeeld. Vanuit feministische hoe kwam er een tegenbeweging, die opriep tot het dragen van losse, natuurlijk vallende kleding, ook wel reformkleding genoemd. Er ontstond zelfs een heuse “reformbeweging”, georganiseerd vanuit de “Vereeniging voor Verbeetering van Vrouwenkleding”. Reformkleding werd in het bijzonder ook populair in kunstenaarskringen. Emilie Flüge en Gustav Klimt zijn bekende voorbeelden. In Nederland werd de opvatting verkondigd dat een vrouw die een woning van Berlage of Nieuwenhuis bewoonde zich in deze stijl hoorde te kleden. Dat lees ík dan weer, ergens, toevallig. Ik vraag me af of dit soort opvattingen ooit zijn doorgedrongen tot de gewone bevolking. Ik heb ook moeite de emancipatiegedachte te herkennen.
Maar eigenlijk schrijf ik dit allemaal omdat ik bovenstaande foto zo mooi vind, van een anonieme fotograaf, uit 1912. Een vrouw toont reformkleding tegen het decor van de stijlkamer van interieurontwerper Lion Cachet. Ze draagt een jurk van zeegroene zijde, die vanaf de schouders valt in wijde plooien, losjes bij elkaar gehouden door een ceintuur die het ruggedeelte vrijlaat. Een strook kant decoreert de vrije hals. De ceintuur en enkele verticale naden zijn ingevoerd in macramé, met kleine kraaltjes erin verwerkt. Hoogst elegant zou ik zeggen. Maar zeker niet voor iedereen. Het feministische gedachtegoed is wel wat gewijzigd met de tijd. En dat doet het nog steeds. Laat ik daar verder niet teveel over uitweiden. Wat blijft is de schoonheid van zo’n foto. Schoonheid behoeft geen emancipatie, is van alle tijden, voor iedereen.
