 |
| De toverberg |
Over het verstrijken van de tijd, een kleine ethiek van de tijdservaring,
Paul van Tongeren, denker des vaderlands, 2002.
Ik lees en filosofeer:
Nietzsche vergelijkt de mens ergens met een geleerde die, al schrijvend aan zijn wetenschappelijke werk, de wereld om zich heen vergeet. Pas nadat het geluid van de nabije kerkklok is verklonken, merkt hij op dat de klok geslagen heeft en vraagt hij zich af hoe vaak die sloeg, hoe laat het eigenlijk is. En dan tellen we ‘achteraf, zoals gezegd, alle twaalf de dreunende klokslagen van onze ervaring, ons leven, ons zijn – ach! en vertellen ons daarbij ...’
In de tijd die verstrijkt gaat ook veel onopgemerkt voorbij, schrijft Paul van Tongeren: het wordt pas opgemerkt in een reconstructie achteraf – als die al lukt. Wij lijden zelfs aan het voorbij zijn van de dingen die we niet misten, zelfs niet opmerkten, toen ze voorbijgingen. Wij leven door hoop en verwachting, in de wetenschap dat het niet blijven zal. Wij zijn wezens van verdriet en verlangen.
