Dirck van Barburen, “Een offer aan Ceres”, ca. 1621, 137-197 cm, Paleis van de Hertogen van Braganza (Guimarães) |
Zo wandel je een beetje lusteloos langs de wandtapijten in het Paleis van de Hertogen van Braganza (Guimarães), stuit ik opeens op een werk van Dirck van Barburen: “Een offer aan Ceres, gedateerd 1621, toen Van Barburen net terug was uit Italië en zijn nieuw verworden schilderstechnieken waarschijnlijk ten volle wilde demonstreren. Ik herkende het zonder op de beschrijving te kijken als een werk van de Utrechtse Carravagisten, een aantal schilders uit Utrecht die aan het begin van de zeventiende eeuw voor studie naar Italië reisden en daar onder invloed kwamen van de grote Caravaggio. In het bijzonder het gebruik van het clair-obscur namen zij mee als vernieuwing en werd korte tijd later door Rembrandt overgenomen en verder verfijnd.
Ik schrijf om niet te vergeten. Een mooie dag! “Een offer aan Ceres” is niet het bekendste werk van Van Barburen, maar naar mijn mening zeker een van zijn beste. Voor die conclusie is mijn kennersblik nog scherp genoeg. Ik zag het eigenlijk direct. Ik wordt geraakt door de blik van de jonge vrouw rechts, die op het punt staat te gaan offeren aan Ceres, Godin van de vruchtbaarheid, de moederliefde. Na vierhonderd jaar staart ze me nog steeds aan, die mooiste jonge vrouw, moet ze geweten hebben dat ik precies vandaag naar haar zou kijken. Met de bloemen in haar schoot. Wat zou ze van mij verwacht hebben? Wat zou er van haar geworden zijn. Wat gaat er verder nog worden van mij?