John L. Riker of Warren Thomas, “Portret van een echtpaar uit Suriname”, 1846, Rijksmuseum Amsterdam |
Het eerste Surinaamse fotoportret. Het toont de drieëndertigjarige in Ghana geboren Johannes Ellis en zijn negentienjarige Surinaamse vrouw Marie Louise de Hart, een vermogend stel, gekleed volgens de laatste mode. Op het moment dat de foto werd gemaakt was Maria Louise zwanger van haar zoon, de latere eerste en enige Surinaamse minister in een Nederlands kabinet Abraham George Ellis. Dat voegde ik toe op Wikipedia. Gewoon een kiekje, denk je dan. Of toch meer?
Interessant en wellicht zelfs essentieel is de andere kijk die de foto geeft op de koloniale verhoudingen, waar ons beeld er toch vooral een is van blanke overheersing. Anders dan bijvoorbeeld in Indië waren er nauwelijks blanken in het negentiende eeuwse Suriname. Vrijwel alle plantages werden geleid door zwarten, vaak met Nederlands klinkende namen, zoals iedereen er Nederlands klinkende namen had, hoe donker ze ook waren. Kijk maar in het slavenregister. Eigenaren waren doorgaans wél blanken, heten aandeelhouders. Ze woonden vaak in Amsterdam, zonder ooit in Suriname te zijn geweest. Geen mannen met zwepen. Een economisch model in een andere tijd.
Dat zijn zo aardige dingen om over na te denken. Onze beelden van het verleden versimpelen. Wat menen wij te weten van de geschiedenis? Hoe het werkelijk was?