 |
| James Tissot, “London Visitors””, ca. 1874, 160 x 140,3 cm, Toledo Museum of Art |
James Tissot vocht in de Frans-Duitse Oorlog (1870-1871) en verdedigde in 1871 de Commune van Parijs. In mei van dat jaar vertrok hij naar Londen, waar hij als een verwonderde buitenstaander het Victoriaanse leven zou registreren, in impressionistische snapshot-schilderijen, zoals wij nog altijd onze vakantiefoto’s maken. “London Visitors” is een treffend voorbeeld van het toeristengevoel, dat Tissot als Fransman in Engeland nooit geheel zou kwijtraken.
“London Visitors” geeft op een vrij unieke wijze weer hoe het stadstrippen zoals we dat tegenwoordig kennen in de tweede helft van de negentiende eeuw voorzichtig opgang deed. We zien twee goedgeklede toeristen in de portico van de National Gallery in Londen, met op de achtergrond - niet geheel in juist perspectief - de kerk van St. Martin-in-the-Fields. Gewapend met een reisgids lijken ze zich af te vragen welke plek ze het beste kunnen gaan bezoeken. De dame wijst met haar paraplu richting Trafelger Square, dat voor hen ligt. Op de voorgrond en ook linksachter staan twee zogenaamde “bleucoat boys”, leerlingen van Christ’s Hospital die toentertijd rondleidingen verzorgden.
“London Visitors” werd in 1874 geëxposeerd bij de Royal Academy, maar door de kritiek niet bijster goed ontvangen. De afgebeelde personen werden antipathiek gevonden, vulgair zelfs, mensen die zomaar voor hun plezier de wereld rondreisden pasten niet in het Victoriaanse plaatje. De blik van de dame van het stel werd aanmatigend genoemd, alsof ze met haar zijlingse blik aan het flirten is met een niet zichtbare - mannelijke - figuur op de voorgrond, die links voor op de trappen zijn sigaartje heeft weggegooid. Of alsof ze wil zeggen: is er iets? Hoe het ook zij: te vrijpostig, te weinig bescheiden, in een veel te opzichtige jurk. “Available” werd zelfs geschreven. Voorboden van een nieuwe mentaliteit die toen nog verre van gemeengoed was. Maar je voelt de spanning. Nu nog scherper dan toen.
Tegenwoordig wordt “London Visitors” beschouwd als een hoogtepunt in Tissots oeuvre. De gedempte, vooral grijze tonen typeren op een nog altijd herkenbare wijze de mistige Londense atmosfeer op een winterse dag. De donkere kleding van de figuren, met de van Tissot bekende buitengewone vaardigheid geschilderd, contrasteert met de lichte gebouwen op de achtergrond, waardoor de architectonische grootsheid nog een extra wordt geaccentueerd. Dat ze niet helemaal correct is weergegeven nemen we tegenwoordig op de koop toe.
Prachtig schilderij. Leuk om te beschrijven. Een historische sensatie ook. Alsof er bij had kunnen zijn. Ik had best wel willen leven in die tijd, bedenk ik me. En dan veel geld hebben natuurlijk. Om te reizen, stedentrip naar Londen. Flaneren langs de National Gallery. Eens te meer omdat het nu niet meer mag.
 |
| Kleinere gekuiste versie uit hetzelfde jaar, nu in het Milwaukee Art Museum. Sigaartje maar weggelaten. De dame richt haar blik wat minder direct op de kijker. |
