 |
| Franz Radziwill, “De watertoren van Bremen”, 80 x 99,5 cm, 1931 |
Franz Radziwill (1895-1983) was een Duits kunstschilder, geboren aan de Duitse Noordzeekust, waar hij het grootste deel van zijn leven zou blijven werken. Veel van zijn werk wordt gerekend tot het magisch realisme en de Neue Sachlichkeit.
Ik stuit op werken van Radziwill die nog dateren van voor de machtsovername door de Nazi’s, in 1933. Het zijn afbeeldingen van spookachtig verlaten steden die op een welhaast profetische wijze de ramp van de Tweede Wereldoorlog lijken aan te kondigen. Dat is wat ik zie.
Radziwill was soldaat tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ook dat kan meespelen. De huizen hebben ook iets Vlaams, waar hij aan het front was.
Lastiger te plaatsen is het gegeven dat Radziwill sympathiseerde met het fascisme en lid was van de NSDAP. Dat lees ik later. Hij werkte ook in Bergen en Schoorl, waar wel meer kunstenaars met incourante ideeën rondliepen. Het laat maar weer eens zien hoe lastig het is een werk goed te duiden. Of beter, hoe individueel bepaald een duiding is. Laat mij er maar aankondiging van de oorlog in zien, het onheil. En laat Radziwill maar zijn eigen bedoeling.
Na de oorlog belandde Radziwill als “meeloper” in het verdomhoekje. Dat zijn werk door de Nazi’s op een gegeven moment ook fel werd bekritiseerd en soms zelfs als “Entartete Kunst” werd bestempeld, deed niet ter zake. Pas in de jaren zestig werd zijn werkt herontdekt.
Ik weet nog steeds niet wat allemaal door zijn hoofd is gegaan. En een mens moet ook overleven, uiteindelijk. Zijn werk is fascinerend. Mijn zegen heeft hij.
 |
| “Die Schleusse”, 1930 |
