 |
| Dominique Ingres, “De baadster van Valpincon”, 1808, 146 x 97,5 cm, Louvre, Parijs |
In het Louvre is de impessionisten-afdeling zonder meer favoriet bij mij. Als je me echter vraagt wat het mooiste schilderij in het Louvre is kom ik echter bij “De baadster van Valpincon” van de neo-classicist Dominique Ingres. Toch weer terug dus naar de perfecte lijnvoering en de idealisering van de schoonheid. Soms is zo’n schilderij zo volmaakt dat je niet anders kunt. In dit geval kan het niet anders.
Ingres schilderde het werk in 1808 in Rome, waar hij sinds 1806 verbleef met een beurs verbonden aan de Prix de Rome. In 1808 stuurde hij drie werken naar zijn thuisfront te Parijs, waaronder het hier besprokene, toen nog onder de titel “Zittend naakt”. Aanvankelijk trok het weinig aandacht, mede ook omdat het snel in een private collectie belandde. Pas toen eigenaar en uiteindelijke naamgever Paul Valpincon het schilderij in 1855 beschikbaar stelde voor de Wereldtentoonstelling trok het de aandacht. De gebroeders Goncourt schreven dat Rembrandt jaloers zou zijn geweest op de amber-bleke tint van de torso. In 1879, na de dood van Valpincon, ging het werk over naar het Louvre.
Diverse voorbeelden zijn aangedragen als inspiratiebron voor het werk, maar wat mij betreft weinig overtuigend. De prachtig geschilderde texturen, in de lakens, de tulband, de harmonische lijnvoering en de schitterende weergave van het diffuse licht zie ik zelfs bij Rafaël niet terug. Het meest intrigerend wat mij betreft is echter de delicate verhouding tussen kuisheid en sensualiteit, versterkt door het “rückenansicht”, dat een zekere beschroomdheid verraadt, beschaamdheid misschien. Het feit dat je niet eens goed weet hoe mooi het model is intrigeert.
“De baadster van Valpincon” is van een klassieke schoonheid. Ook de eenvoud van de omgeving draagt daaraan bij. Is zelfs voorwaardelijk. Toen Ingres later eenzelfde figuur nogmaals schilderde te midden van een harem, in een klein werk uit 1828 en in “Het Turkse bad” uit 1862 (beide eveneens te zien in het Louvre), was het resultaat een heel stuk minder. Gedateerde schilderijen, met nul erotische spanning. Daar hoef je niet voor om te lopen. Dan blijf ik liever op de impressionisten-afdeling.
 |
| "De kleine baadster", 35x27 cm, 1835, Louvre |
 | |
|
