Labels

maandag 31 augustus 2020

Jongkind en Monet in Honfleur


Jongkind, “Marche à Sainte-Catherine, Honfleur”, 1864

Ik verbleef in Honfleur. Een kleine week liep ik dagelijks vanuit mijn appartement met mijn vrouw naar de ambachtelijke bakker, een paar honderd meter verderop. Dagelijks liep ik langs de woning in de Rue du Puits waar Johan Barthold Jongkind (1819-1891) woonde, tussen 1862 en 1865, zo meldt de plaquette. Aanvankelijk was het zijn bedoeling om zich in Le Havre te settelen, maar omdat hij vaak moe en verkouden was liet hij zich door Boudin overhalen naar Honfleur te gaan, waar het klimaat zachter en ‘droger’ zou zijn. Bovendien was Honfleur vele malen mooier dan Le Havre, constateerde Jongkind. Hetgeen ik zoveel jaren later nog altijd kan beamen.

Honfleur is een kunstenaarsstadje, met de ene galerie na de andere. De tijd lijkt er stil te hebben gestaan. De markt bij Sainte Catherine lijkt nog als twee druppels water op de markt vandaag de dag. Opnieuw de historische sensatie. In de zomer van 1864 arriveerde Monet in Honfleur. Hij sloot vriendschap met Jongkind en wekenlang trokken ze er samen op uit om te werken, waarbij Jongkind zich opstelde als de leermeester. Monet schreef later aan Bazille: “Jongkind was een goed mens, heel eenvoudig, verlegen, sprak erg slecht Frans. Hij keek naar mijn schetsen, nodigde me uit hem bij het werk te vergezellen, legde me het hoe en waarom van zijn werkwijze uit. Hij vulde de lessen aan die ik al van Boudin had gekregen en werd vanaf dat moment mijn ware leermeester. Aan hem dank ik het definitieve onderricht van mijn oog”.

Jongkind had een scherp oog. Op 14 september 1864 nam hij Monet mee naar het kerkje Nôtre-Dame-de-Grace, waar ik ook ben geweest, natuurlijk, alweer omwille van de sensatie. Ik zie ze zo voor me. Naast elkaar gezeten, in de open lucht, elk vanuit een iets andere hoek, aldus begonnen ze aan hun schilderwerkje. Elk vanuit een eigen visie, inmiddels. Oordeel zelf, zou ik zeggen. Dat Monet wat meer loof zag is tekenend. Wat moet de een van de ander hebben gedacht, toen ze elkaars resultaat bekeken? Wat doet het met de meester als hij ziet dat zijn leerling hem geleidelijk ontstijgt?


Jongkind, “Nôtre-Dame-du-Grace”, 1864

Monet , “Nôtre-Dame-du-Grace”, 1864