 |
| Philippe Halsman, “Dali Atomicus”, 1948 |
Soms evenaart de foto het kunstwerk van de grootmeester zelf.
De in Letland geboren Amerikaanse fotograaf Philippe Halsman maakte in 1948 bovenstaande foto van zijn grote idool en vriend Salvador Dali. De foto moest dezelfde surrealistische uitstraling en kunstzinnige pretentie hebben die het werk van Dali ook in zich droeg. En het lukte. Dali dacht intensief mee over de enscenering, waarmee het uiteindelijk een soort van samenwerkingsproject werd. Alles was nog handwerk. Dali’s schilderij Leda Atomica en de schildersezel werden opgehangen aan pianosnaren. In de studio stonden diverse mensen om Halsman te assisteren, waaronder zijn vrouw en dochter. Zijn vrouw hield de stoel omhoog en net op het moment dat Dali zijn sprong maakte gooiden de andere andere helpers drie katten en een emmer vol water door de lucht. En dat meerdere keren, vierentwintig om precies te zijn. De getoonde versie werd geselecteerd en gepubliceerd in Life Magazine.
Het idee voor de foto ontstond al jaren eerder, toen Halsman en Dalí Met elkaar spraken over een foto van Harold Edgerton uit 1936, Coronet, waarin een melkdruppel werd getoond die opspatte uit een plas. Halsman en Dalí waren vooral geïntrigeerd door het gevoel van spanning en beweging dat de foto opriep en besloten samen een vergelijkbaar werk te maken. Zij kwamen zelfs even op het idee om een levende kip op te blazen en te fotograferen, maar dit bleek bij wet verboden.
Met Dali’s Leda Atomica deelt de foto de symboliek van onderbreking en discontinuïteit. Zelf schreef Dali ooit in de derde persoon over het schilderij, en daarmee over zijn vrouw Gala: "Dalí shows us the hierarchized libidinous emotion, suspended and as though hanging in midair, in accordance with the modern 'nothing touches' theory of intra-atomic physics. Leda does not touch the swan; Leda does not touch the pedestal; the pedestal does not touch the base; the base does not touch the sea; the sea does not touch the shore.
Ik ga niet proberen dit citaat te vertalen. Alles hangt in de lucht. Niets blijkt verbonden, puntje bij paaltje. Een diepe waarheid waar je niet altijd vrolijk van wordt. Maar tegelijk heeft het iets luchtigs, iets komisch zelfs, is het prachtig, zoals het hoort, foto zowel als schilderij.
 |
| Leda Atomica, 1949 |
 |
| Harald Egorton, Coronet, 1936 |
