 |
| Edgar Degas, “Mademoiselle Dihau au piano”, ca. 1870, 40,5 x 32,5 cm, Musée d’Orsay Parijs |
Edgar Degas had veel kennissen in het muzikale milieu. Hij trof ze in de opera of ging met ze eten in restaurant Mère Lefèbre, de favoriete eetplek van veel musici. Ook bezocht hij vaak salons, bijvoorbeeld van de familie Lerolle, waarin gasten onthaald werden met muziek. In dat saloncircuit ontmoette hij ook de fagottist Desiré Dihau (1833-1909) en zijn zus Marie (1843-1935), pianiste en zangeres. Marie woonde in Lille, maar kwam regelmatig naar Parijs om er te musiceren, onder protectie van haar broer.
Degas noemde Marie in een brief uit 1872 ooit “ma cruelle amie”. De Dihau’s, zowel Desiré als Marie, werden door Toulouse-Lautrec ooit beschreven als eenvoudige en bescheiden mensen, waarbij met name Marie overliep van bewondering voor Degas. Van een verhouding tussen Marie en Degas wordt nergens gerept. Net als haar broer zou ze haar hele lange leven ongehuwd blijven, beiden liggen ze nog altijd naast elkaar begraven op het Cimetière Saint Vincent.
Degas portretteert Marie Dihau hierboven gezeten achter de piano, mogelijk tijdens een salonbijeenkomst. Het lijkt haar te vangen op een onbewaakt ogenblik, even omkijkend, een beetje verstoord, onderbroken in haar pianospel. In niets lijkt het ook maar een beetje geposeerd. Niettegenstaande zijn afstandelijke blik zit hij Marie opvallend dicht op de huid en zet hij de toeschouwer oog in oog met de licht verontwaardigde blik van de musicienne. Als een meisje zonder parel van Vermeer.
Ik probeer de ogen van Marie Dihau beter te lezen, dieper. Probeer de precieze relatie tussen haar en Degas te doorgronden. Het zou stof kunnen geven voor een mooie roman, die niet geschreven zal worden. Niet door mij. Dit stukje is genoeg. Ik vul de stilte van het contact. Zoals ze naar mij kijkt keek ze ooit naar Degas. Ik zie een bepaalde verstandhouding. “Cruelle amie”. Mooi, melancholiek, mysterieus. Intrigerend. Honderdvijftig jaar geleden, als ware het gisteren. Ik zie meer dan we ooit zullen weten.
