 |
| Lily James als Natasja, door Harry Cory Wright, Harpers Bazaar. Omdat sommige dingen nauwelijks aan schoonheid inboeten. |
Waar hij ook aan begon te denken, steeds weer keerden zijn gedachten terug naar dezelfde vragen die hij niet kon beantwoorden en die hij niet kon nalaten zichzelf te stellen. Het was alsof in zijn hoofd die ene, belangrijkste schroef waar zijn hele leven door bijeengehouden werd, was dolgedraaid. De schroef ging niet verder naar binnen en kwam niet naar buiten, maar draaide maar rond zonder ergens vat op te krijgen, steeds in dezelfde groef, en het was onmogelijk zelf op te houden met draaien.
<…> En Lodewijk XVI is ter dood gebracht omdat men hem voor een misdadiger hield, een jaar later werden degenen gedood die hem ter dood hadden gebracht, om een andere reden. Wat is slecht? Wat is goed? Wat moet je liefhebben en wat haten? Waarvoor leef je en wie ben ik? Wat is het leven, wat is de dood? Wat is de macht die alles regeert? <…> En op geen van deze vragen vond hij een antwoord behalve één enkel, onlogisch antwoord, dat deze vragen absoluut niet beantwoordde. Dat antwoord was: als je sterft is alles afgelopen. Als je sterft zul je alles weten of je zult ophouden vragen te stellen.
<…> Er is niets op te vinden, zei Pierre weer tot zichzelf, er is niets op te bedenken. We kunnen alleen weten dat we niets weten. En dat is de hoogste staat van menselijke wijsheid.
Tolstoj beschrijft de existentiele crisis van Pierre Bezoechow in Oorlog en Vrede. Pierre zoekt zal,zich na deze scène wenden tot de vrijmetselaars, waarbij Tolstoj het oordeel aan de lezer laat. Een ridicule keuze van Pierre, is mijn conclusie. Je zou denken dat Tolstoj het ook zo bedoeld heeft, alleen maakte hij later zelf even ridicule keuzes. Tolstoj is een filosofische nar, schreef Hamsun al. Maar het maakt Oorlog en Vrede geen minder geweldig boek. Door de zoekende Tolstoj nog net op tijd geschreven.
