De Griekse historiƫnschrijver Herodotus (ca. 485-425 vC) verhaalt de geschiedenis van koning Kandaules van Lydiƫ, een rijk in het huidige Turkije. Kandaules was tegen zijn lijfwacht Gyges aan het pochen over de schoonheid van zijn vrouw. Toen Gyges zich niet bijster onder de indruk toonde, stelde Kandaules hem voor om zijn vrouw stiekem te bespieden wanneer zij naakt in haar bed stapte. Hij smokkelde Gyges de slaapkamer in, aanschouwde van achter een gordijn de naakte Nyssia, maar toen hij weer naar buiten sloop kreeg Nyssia hem toch in de smiezen. En toen knakte er iets. Sommige codes binnen een huwelijk moet je niet kraken, is de moraal. De volgende dag sprak Nyssia Gyges gekrenkt en verbolgen aan en stelde hem voor de keuze: of hij zou Kandaules doden, de nieuwe koning worden en haar tot zijn vrouw nemen, of haar lijfwachten zouden hem ter plekke ombrengen. Het eerste geschiedde, uiteraard, hoewel het hem weinig vreugde bracht. Maar dat is weer een ander verhaal. En het gaat niet om het verhaal natuurlijk, maar om de foto, meer dan het schilderij.
Over veranderende ideaalbeelden later nog wel een keer.
Jacob Jordaens, “Kandaules toont zijn vrouw aan Giges”, ca. 1646, 193 x 157 cm, Nationalmuseum Stockholm |