 |
| Berthe Morisot, “Jonge vrouw met spiegel”, 1876 |
Soms is er herkenning. Ik zag een documentaire over generatie Z, geboren bij het begin van het internettijdperk, digitaal opgegroeid, weinig verdiepende contacten, “curling ouders”, van alle kanten druk op presteren, niet mogen falen, moeilijk kunnen omgaan met tegenslagen. Vergeten te leven bij een onbestemde toekomst. Ook dat.
Psychologen van mijn generatie analyseerden wat er aan de hand was. Zoals ik dat ook kunnen doen. Jongeren vertelden hun verhaal. Velen hadden het psychische moeilijk. Wat ik echter miste waren de ouders. Wat hadden die anders moeten doen? We trekken ons steeds meer terug in de eigen cocon. De betrokkenheid is groter dan ooit, bescherming navenant. Je kunt niet anders! Je doet wat je kan!
Ik zie veel ouders die het psychisch moeilijk hebben omdat het niet zo goed met de kinderen gaat. Dat is de andere kant van het verhaal. En ook een reëel probleem. Allemaal met een schuldgevoel, allemaal moeten ze leren dat het niet hun schuld is. En dat is het ook niet. Iedereen doet zijn best. De oorzaak ligt altijd in de context, ouders bedoelen het beter dan ooit tevoren. En dat is dan weer het probleem.
Misschien iets voor een volgende documentaire. Daar kan ik nog wel wat over vertellen. Ik denk aan mijn eigen ouders, die ik soms verwijt dat ze zich onvoldoende druk maakten om mij. Dat ik het zelf allemaal moest uitzoeken. Dat ik geen werk vond in de jaren tachtig. Maar dat ik het daar eigenlijk nooit psychisch moeilijk mee had. En dat het toch goed is gekomen. Nu mijn kinderen nog!
