 |
| J.W. Waterhouse, “Tristan en Isolde”, 109,2 x 81,2, 1916, Collectie Fred en Sherry Ross |
Nog eentje dan maar in de categorie schoolplaten van John William Waterhouse.
Iedereen met een beetje scholing heeft wel ooit van Tristan en Isolde gehoord. Wie kent nog het verhaal?
Tristan, een van de ridders van de ronde tafel, raakt gewond in een duel aan de kust van Cornwall en wordt genezen door Isolde, de dochter van de koning van Ierland. Vervolgens gaat hij naar huis en vertelt zijn oom koning Mark hoe wondermooi Isolde is. Mark wil met haar trouwen en draagt Tristan op haar te gaan halen. Dat doet hij, maar op de bootreis terug naar Cornwall drinken ze beiden per ongeluk van de liefdesdrank en worden innig verliefd op elkaar. Niettegenstaande haar liefde voor Tristan doet Isolde haar plicht en trouwt met koning Mark. Tristan en Isolde blijven elkaar echter in het geheim zien, maar Mark komt daar al snel achter. Tristan vlucht en keert terug naar zijn geboorteland Bretagne. Als hij daar andermaal gewond raakt wil hij opnieuw Isolde laten overkomen om hem te genezen. Het schip waarmee ze moet komen zal een witte vlag voeren als ze aan boord is en een zwarte als het niet zo is. Tristans eigen vrouw verneemt van deze afspraak, is jaloers en komt vertellen dat een schip met een zwarte vlag in aantocht is. De gewonde Tristan sterft vervolgens van wanhoop en verlangen. Het schip had echter de witte vlag gehesen en als Isolde net te laat bij de overleden Tristan aankomt laat ook zij het leven.
Bondiger kan ik het niet vertellen. Sentimenteler is het niet te bedenken. En toch raakt het me. Waterhouse laat het omslagmoment zien, als ze op het schip van de liefdesdrank drinken, waarmee de tragedie een aanvang neemt. Isolde, in een groen gewaad met Keltische motieven, kijkt Tristan smachtend aan, bijna in trance. Ze geven elkaar de kelk door als tijdens de eucharistie, als handelt het zich om een sacrament der liefde. De liefde die ontembaar is, maar tegelijkertijd gevaren in zich draagt. Richard Wagner maakte het verhaal tot het symbool van de verdoemde liefde. En de gevaren van overspel. Daar wordt niemand beter van, in de regel. Zelfs niet als er gedronken is uit de beker der liefde. Mooi verhaal. Prachtige muziek. Wie kent het nog?
