 |
| Alice Austen: “Trude en ik, gemaskerd, kortgerokt, 11 uur ‘s-avonds, donderdag 6 augustus 1891”. |
Bij toeval stuit ik op een merkwaardige foto uit 1891. Twee jonge vrouwen laten zich om 11 uur s’-avonds gemaskerd in hun ondergoed op de foto zetten, een sigaret in de mond, de handen verstrengeld, elkaar provocatief aankijkend. In die tijd gaf dit geen pas, zeker niet zo laat in de avond. Voor roken konden dames in het Amerika uit die tijd zelfs vastgezet worden. Het blijken twee jongedames uit hoge kringen: Alice Austen en haar vriendin Trude Egglesheim, dochter van een minister uit de Prepiscopaalse kerk. Ik raak geboeid door dit soort toevalligheden. Reden om wat verder te zoeken.
Alice Austen (1866-1952) was een Amerikaans fotografe en een uitzonderlijke vrouw. Geboren in een vooraanstaande familie op Staten Island, New York, groeide ze zonder vader op in een omgeving waar patriarchale Victoriaanse waarden centraal stonden. Al snel echter schoot ze in de contramine. Op haar zeventiende begon ze te fotograferen met een camera van haar oom, een bezigheid die toentertijd meisjes onwaardig werd geacht. In het begin van de twintigste eeuw was ze de eerste vrouw Op Staten met een eigen auto. Dertig jaar lang woonde ze samen met haar geliefde Gertrude Tate, tot weerzin van haar familie, die sprak van een “foute roeping”.
Austen fotografeerde vooral buiten, in Illinois, Massachusetts, maar vooral toch in het New Yorkse straatleven, waar ze mensen uit alle sociale klassen vastlegde. Aangrijpend zijn haar foto’s van immigranten bij het Quarantainestation, dat ze bij hun aankomst moesten passeren. Gedurende haar leven zou Austen zo’n 8000 afdrukken maken en ook nog eens enkele duizenden negatieven nalaten. Omdat ze vooral voor haar eigen genoegen fotografeerde en slechts in kleine oplages publiceerde, vond haar werk pas laat erkenning, eigenlijk pas, na haar dood in 951. Sinds 2016 wordt een belangrijk deel daarvan tentoongesteld in het Alice Austen House op Staten Island, waar ze het grootste deel van haar leven woonde.
Ik beland op de website van het Alice Austen House. Hoogst merkwaardig is dat het woord lesbisch nergens te bekennen is. Er wordt nog net wel verteld dat Gertrude Tate haar levensgezel was, maar toch krijg je het gevoel dat er nog steeds ergens omheen gedraaid wordt. Ook de rebelse en tegendraadse geest van Austen wordt nergens als zodanig benoemd. Hooguit is ze af te lezen uit een aantal anekdotes, zoals van haar auto. En uit een aantal van haar vroege foto’s uit een persoonlijk album, als op deze pagina getoond. Maar je moet het zelf ontdekken. De Victoriaanse geest waartegen ze zich gedurende haar leven zo heftig verzette is nog steeds niet verdwenen.
 |
| “Julia Martin, Julia Bredt and self dressed up, sitting down”, 1891, Drie vrouwen, waaronder Austen, verkleed als man |
 |
| “The Darnes Club”, 1891, vier jongedames, waaronder Austen, omhelzen elkaar als twee koppels. |
