André Disdéri (1819-1889) geldt als een van de belangrijkste pioniers van de Franse fotografie. Hij had een studio in Parijs, was uitvinder van het “carte de visite” en maakte naam als portretfotograaf. In 1871 raakte hij min of meer bij toeval betrokken bij de Gewelddadige gebeurtenissen rondom de Parijse Commune: een radicaal revolutionair socialistisch regime dat op 28 maart van dat jaar de macht greep in Parijs en eind mei, na een week van bloedige gevechten (“la semaine sanglante”), door regeringstroepen werd neergeslagen. Het leger arresteerde duizenden - vermeende - “communards”, die in veel gevallen zonder enige vorm van proces werden geëxecuteerd. Het aantal doden na het neerslaan van de Commune wordt geschat op 20.000.
Disdéri dwaalde tijdens ”la semaine sanglante” met zijn camera door Parijs en legde de schade aan gebouwen vast, zoals de vernielingen aan de Tuileriën en de Colonne Vendôme. Deze beelden publiceerde hij in een fotoboek: “Les ruïnes de Paris et ses environs”. Niet in het boek opgenomen werden een reeks indringende foto’s die hij maakte van gedode communards in hun kisten. Gesuggereerd is wel dat hij ze maakte in opdracht van de regering, ter registratie.
Hoe dan ook, de foto’s van de dode communards zijn de meest indringende uit zijn oeuvre en spreken nog steeds tot de verbeelding. De mannen en vrouwen in de kisten lijken van het ene op het andere uit het leven getrokken. Soms hebben ze de kleren nog aan zoals ze die na het opstaan hadden aangetrokken. Het zijn herkenbare en typische figuren, bijna met theatrale werken, alsof ze zo zijn weggelopen uit een roman van Balzac. Allemaal individuen bij wie je je kunt afvragen wie ze waren en wat ze deden. Je krijgt de neiging ze allemaal afzonderlijk te bestuderen. Voor de regeringstroepen echter waren ze niet meer dan nummers. Niemand die om hen maalde, zo ging dat toen, behalve wellicht hun geliefden en naasten, wiens leed we nooit zullen kennen. Wie zal het nog zeggen.
 |
| Dode communards ontdaan van hun kleren |
 |
| Ruïnes van de Rue de Rivoli |
 |
| Vernieling van de Colonne Vendôme |
