August Sander (1876-1964), “De weduwnaar”, 1914 |
Tegenwoordig is iedereen zich bewust van de camera. We weten hoe we moeten kijken, nemen de rol aan die wordt verwacht. Honderd jaar geleden lag dat nog anders. August Sander fotografeert in zijn project “Menschen des 20. Jahrhunderts” honderden doorsnee Duitsers, trachtende een weerslag te geven van de menselijke ziel.
Als ik naar ‘De weduwnaar’ kijk is mijn eerste indruk dat alles pose is. Werken op het sentiment. Bij langer kijken concludeer ik anders, zie ik het authentieke. Er is geen social media waarop de foto zal terugkeren, geen bewustzijn van de vorsende blik van anderen, hoe diep het verdriet is. Ze weten amper wat gebeurt.
En dan de ironie dat ik het meer dan honderd jaar later toch weer opvoer. Als iedereen op de foto al lang en breed verdwenen is. Nu mag het! Omdat we tegenwoordig allemaal maskers dragen. Omdat we allemaal iets hoog te houden hebben. Ons blijven spiegelen in de ander, gezien of ongezien. Tot het niet meer gaat!