De vertaling van Kafka is een ding dat me blijft intrigeren. Als is het maar omdat me het geduld ontbeert om hem in het Duits te lezen.
Inmiddels heb ik me bekeerd tot Willem van Toorn als vertaler. Al is het maar vanwege de mooie uitgaven van Athenaeum & Polak. Van Amerika heeft hij nog een nieuwere vertaling gemaakt. Ik twijfel nogover de aanschaf.
Op internet is een en ander te vinden over de vertaalopvatting van Van Toorn, die steeds aangeeft te zoeken naar de lichtheid van Kafka. Maar mijn Kafka blijft toch vooral beklemmend.
Het geeft aan dat er nooit een juiste benadering is, althans: nooit een enige. Iedereen leest het boek weer anders, afhankelijk van hoe aard, persoonlijkheid en omstandigheden. Kafka kun je waarschijnlijk op meerdere manieren lezen. Vraag is of het geen verarming is als je het boek altijd en alleen maar in de versie van de vertaler kan lezen, met zijn eigen aard, persoonlijkheid en omstandigheden.
Misschien moet ik toch eens terug naar het Duitse origineel. En mijn eigen vertaling maken. Misschien is dat wel het enige dat werkt. Mijn eigen Kafka.
‘Als der sechzehnjährige Karl Roßmann, der von seinen armen Eltern nach Amerika geschickt worden war, weil ihn ein Dienstmädchen verführt und ein Kind van ihm bekommen hatte, in dem schon langsam gewordenen Schiff in den Hafen von Newyork einfuhr, erblickte er die schon längst beobachtete Statue der Freiheitsgöttin wie in einem plötzlich stärker gewordenen Sonnenlicht.’
‘Toen de zestienjarige Karl Rossmann - die door zijn arme ouders naar Amerika was gestuurd nadat een dienstmeisje hem verleid had en een kind van hem gekregen had - op het reeds langzaam vertragende schip de haven van New York binnenvoer, viel zijn blik op het al langer zichtbare standbeeld van de vrijheidsgodin als stond het ineens in een krachtiger zonlicht.’
De kracht van de verwachting. Zo zou ik het doen! Germanismen in een Duitse vertaling zijn niet erg.
Ook Verschollene zou ik anders vertalen dan de verdwenen jongen, al weet ik nog niet precies hoe. Het moet passiever. Rossmann raakt opgelost in de wonderwereld die Amerika toen nog was. In elk geval voor Kafka. En eigenlijk, bijna honderd jaar later, nog steeds ook voor mij.
