Labels

maandag 15 januari 2024

Stijgbeugel

 
Herder en herderin, 1625

Zo intussen weet ik toch best wel het een en ander van schilderkunst. Bij toeval zie ik op Flickr bovenstaand schilderij en denk: Van Honthorst! Ik denk aan “De koppelaarster”, dat ik op Wikipedia beschreef. Maar het is geen van Honthorst, zie ik dan, de schilder heet Gerard van der Kuijl, 1604-1673, ook werkzaam in Utrecht, rond 1630 enkele jaren in Rome. Geboren en overleden te Gorkum, Op de Nederlandse Wikipedia is hij niet te vinden, maar op de Engelse lees ik dat het een leerling van Van Honthorst was. Kijk! Hij was ook lid van de fameuze Bentvueghels, een broederschap van Hollandse schilders in Rome die de Italiaanse schilderkunst van onder andere Raphael en Caravaggio tot voorbeeld nam. Van der Kuijl was Bentvueghel-lid onder de alias ‘Stijgbeugel’. Zo’n alias-naam werd aan een nieuw lid toegekend tijdens een inwijdingsritueel waarbij een tableau vivant werd uitgebeeld van een bacchanaal, met het nieuwe lid in de rol van de God Bacchus. De wijn was voor rekening van het nieuwe lid. Na afloop werd een gezaleijke tocht door de stad gehouden en een wijnoogster gehouden bij een aan Bacchus toegeschreven sarcofaag in de Santa Constanza-kerk. De bijnaam moest verwijzen naar een eigenschap van het nieuwe lid. Een stijgbeugel beschermt tegen een plotselinge zijsprong, in balans houden. Ik bedenk me even wat dat kan betekenen. Een rol naar anderen, een rol naar jezelf. Misschien had die alias mij ook wel gepast.


Philoctetes van Lemnos, 1647

Musicerend gezelschap, 1637