 |
| Thomas Wijck, “Een wetenschapper in zijn werkkamer”, 33,5 x 31 cm, 1640-1677, Hallwyl Museum, Stockholm |
In de zomer van 2019 was ik in Stockholm. Toen kwam je nog ergens. De gelegenheid was er niet om het Hallwyl Museum te bezoeken. Zoveel tijd was er niet. Ik ben niet alleen. Wel ging ik, toen we langsliepen, even de museumwinkel binnen en bij het bladeren in wat catalogi stuitte ik op bovenstaand schilderijtje van Thomas Wijck, een Hollandse meester waar ik nog niet van had gehoord. Er zijn er ook zoveel. Ik noteerde schilder en titel in mijn telefoon, met de bedoeling er later wat over te schrijven. Zoals ik dat doe.
Wijcks schilderij droeg eerder een titel die suggereerde dat het hier om een alchemist ging. Hij schilderde vaker alchemisten. Omdat echter niets in de werkkamer wijst op de werkzaamheden van een alchemist maakte het museum er wetenschapsman van, waarvoor veel te zeggen is. Het schilderen van wetenschappers en filosofen in hun studio’s was een veel voorkomend thema in de Hollandse schilderkunst uit die tijd. Ook bij Rembrandt zien we het terug. En Vermeer. Op een of andere manier had het thema een bijzondere aantrekkingskracht: kennis, geleerdheid, wijsheid.
Op een of andere manier trekt het schilderij ook mijn aandacht. Voel ook ik nog steeds de aantrekkingskracht van de homo universalis. Voel ik de charme van het terugtrekken, in mijn hoofd. Al de boeken die ik gelezen heb, de kennis waar niemand iets aan heeft. En toch moet het, van mijn vroege jeugd tot het einde van mijn tijd. Bij Ikea zag ik ooit een prachtig ingerichte boekenkamer, een ideaalbeeld voor na mijn pensioen. Ik hoef niet naar Spanje om te overwinteren. Net zo min als de wetenschapper op Wijcks schilderij genoeg had aan een venster ter verlichting, om te weten dat het er allemaal is.
 |
| Vergelijkbare versie met veel dezelfde objecten Van Wijck maakte een hele reeks van dit soort werken. |
