 |
| Klein stilleven met de resten van een bosje bloemen op de eerste echte herfstdag van 2020 |
Pauls Austers grootse roman 4 3 2 1 uit 2016 ligt in de ramsj. Bijna duizend geweldige bladzijdes voor 12,50 euro. In 2016 weigerde de pedante Nederlandse kritiek de grootsheid van dit werk te erkennen. Lees het na op internet. Soms wat voorzichtig, maar toch. Hier in Nederland hebben we er beter kijk op dan in de Verenigde Staten. Mijn conclusie is echter dat al die pruts-recensenten zich bij lezing niet los Hebben kunnen maken van Austers oude werk, voor zover al uitgelezen. Ze verwachten opnieuw ingenieuze detectiveachtige plots en droomachtige settings. Het verhaal in 4 3 2 1 leunt echter op herhalingen, die lezend in de juiste cadans bijna hypnotiserend werken. Niks langdradig, dat zal alleen als het niet binnenkomt. Het is een indrukwekkende karakterstudie bouwend op een veelheid aan tegenstrijdige identiteiten, zoals ik die ook bij mezelf herken. Welke keuzes en gebeurtenissen zijn bepalend geweest in iemands leven, welke rol heeft het toeval gespeeld, hoe had het anders kunnen lopen, is het zo de moeite waard geweest, welke herinneringen blijven hangen en waarom juist deze? Voer voor psychologen. Voer voor mij. Vanuit de ramsj zal het wel verkocht worden, wellicht, vraag is of het juist wordt gelezen. De door Auster zo bewonderde Hamsun wordt hier ook al nauwelijks verkocht.
Twee typerende citaten:
“Wat zo vreemd was aan jezelf zijn... was dat het soms leek dat er zoveel van waren, dat hij niet gewoon één persoon was, maar een hele serie van tegenstrijdige zelven, en elke keer als hij met een andere persoon was, was hij zelf ook iemand anders”.
“De wereld zoals die was kon nooit meer dan een stukje van de wereld zijn, omdat de echte ook bestond uit wat had kunnen gebeuren, maar dat niet deed, dat de ene weg niet beter of slechter was dan de andere, maar de last van te moeten leven in één lichaam was dat je op ieder specifiek moment maar op één weg kon rijden, ook al had je op een andere kunnen rijden, onderweg naar een hele andere plaats”.
