 |
| Tsjechov, “colorized by Klimbim”. Een beetje kleuring mag! |
Mijn liefde voor de klassieke Russische literatuur heb ik van een aangetrouwde oom. Een jaar of tien geleden overleed hij, in de tijd dat er nieuwe Tsjechov-vertalingen waren verschenen. Ik bezocht hem nog op zijn sterfbed. “Charles Timmer was mij altijd goed genoeg”, zei hij met een vermoeide blik. Een kind van zijn tijd. Hij keek ‘s avonds vaak niet naar televisie maar luisterde radio.
Ik heb weer een nieuw boek, dertig verhalen van Tsjechov in een vertaling van Hans Boland. Nu had ik een aantal jaren geleden mijn oude vijf verhalenbundels van Tsjechov uit de Russische Bibliotheek al ingeruild voor vijzelen in nieuwe vertaling, maar ik kon het toch niet laten. Tsjechov lezen verdient de beste vertaling. Als je het boek niet koopt weet je het nooit.
Boland vind dat je “moet vertalen wat er niet staat”, en in eigentijds Nederlands. De dame met het hondje is de vrouw met het hondje geworden.
Bolands vertalingen lezen als een trein, maar ik heb moeite met die eigentijdse woorden. Ze storen. Hoe ver moet je gaan? Je wilt het verhaal toch ook niet in onze eigen tijd situeren, wel dan? Ergens moet je stoppen! Misschien is het voor iedereen anders, maar voor een Tsjechov-liefhebber zal dat altijd gelden!
Vertalen wat er niet staat, zeg Boland, met een sneer naar Karel. Maar opnieuw: hoe ver moet je gaan. Idealiter vertaal je dat wat er niet staat mee met de letterlijke tekst. En waar dat niet lukt neem je wat vrijheid. Soms is dat nodig. Maar hele stukken tekst omvormen is een vorm van verraad. Voor een Tsjechov-liefhebber tenminste. Mijn oom zou zich omgedraaid hebben in zijn graf.
En toch was het weer een feest om iets van Tsjechov te lezen. Boland brengt vaart in zijn verhalen als geen ander.
