 |
| Félix Valloton, “Het witte strand bij de klif”, 1913 |
Zolang iets is, is het niet wat het geweest zijn zal. Als iets voorbij is, ben je niet meer de persoon die het is overkomen.
Nog maar een keer Martin Walser, voor wie het voorbij is nu, waar het mij nog steeds overkomt.
In het het verleden dat iedereen gemeen heeft, kun je rondlopen als in een museum. Je eigen verleden is niet begaanbaar. Daarvan bezitten we alleen wat het uit zichzelf prijs geeft. En zelfs dan wordt het nooit scherper als een droom. <…> Maar dromen worden vernietigd als we naar hun betekenis vragen. De droom die in het licht van een andere taal is gezet, verraadt alleen nog maar wat we hem willen vragen. Zoals een gemartelde alles zegt wat we willen, zegt hij niets over zichzelf. Zo is het ook met het verleden.
En zo is het ook met mij, zo is het met de ander, zo was het met Walser. We maken allemaal ons eigen verhaal.
