 |
| Rembrandt, “De vaandeldrager”, 1836, 119 x 37 cm, olieverf op doek, Rijksmuseum Amsterdam |
Begin 2022 verwierf De Nederlandse Staat ten gunste van het Rijksmuseum Rembrandts schilderij “De vaandeldrager”.
“De vaandeldrager” behoort tot de beste portretten van Rembrandt. Doorheen alle bruintinten wordt met kleine accenten een grote weelde en pracht gesuggereerd. De als halffiguur geschilderde man straalt een levendige trots uit, zoals die mag worden verwacht van vaandeldragers, die zich ten tijde van de Tachtigjarige oorlog altijd dapper en opzichtig in de rontlinie bevonden. Ook Rembrandt moet in 1636, bij het begin van zijn grote erkenning, die trots hebben gevoeld: hij is vol van zelfvertrouwen, gaat voorop, zal de Nederlandse schilderkunst wel eens de weg wijzen!
Hij? Gaat het hier om een zelfportret? Overduidelijk is dat de figuur trekken van Rembrandt vertoont. Bovendien lijkt de stand van de pose te suggereren dat de afgebeelde figuur voor de spiegel staat. Er kan gewezen worden op verschillen, er kan getwijfeld worden of het werk ook echt bedoeld is als zelfportret, maar bij mij kan het er niet in dat Rembrandt hier niet zelf model heeft gestaan. Vergelijk de afbeelding eens met de hieronder weergegeven ets van Rembrandt uit 1633, die sinds jaar en dag wél wordt erkend als zelfportret! Waarom zou ik er dan aan moeten twijfelen dat het bij “De vaandeldrager” niet om een zelfportret gaat?
Enfin. Dan rest natuurlijk nog de vraag wat we er van vinden dat de Nederlandse staat in tijden dat er keuzes gemaakt moeten worden 150 miljoen euro bijdraagt aan de aankoop van een schilderij, dat 175 miljoen euro moest kosten. Astronomische bedragen, zelfs in de huidige veilingwereld, waarmee de regering een soort van nieuwe standaard zet. Het zijn niet meer alleen maar puissant rijke en ietwat excentrieke verzamelaars die zoveel geld over hebben voor een schilderij. Het is nu staatsgeld dat met bakken naar de Rothschilds gaat. En dan ook nog te bedenken dat het Rijksmuseum duizenden werken van grote waarde in depot houdt, voor iedereen verborgen, die zelden op de markt worden aangeboden. Ik houd van kunst, maar dit vind ik niet meer uit te leggen.
