Labels

dinsdag 27 april 2021

Vervreemding in Holland

 
Picasso, La Belle Hollandaise, 1905

In 1905 was Picasso als jonge kunstenaar voor een paar weken in ons land op uitnodiging van de flamboyante levenskunstenaar en journalist Tom Schilperoort 1882-1930), die hij in Parijs had leren kennen. Schilperoort had een vakantiehuis in Schoorl en Picasso verbleef daar bij hem en zijn huishoudster en vriendin Nelly Timmer. Later logeerde hij in het kosthuis van postbestelling Jan de Geus in Schoorldam.

Picasso verblijf in ons land resulteerde, naast enkele tekeningen, in een tweetal schilderijen: La belle Hollandaise en Les trois Hollandaises. Een derde schilderij, Femme nue avec bonnet hollandais, is verloren gegaan.

Over Picasso’s verblijf in Nederland valt niet zoveel te zeggen. Schilperoort overleed in 1930 en heeft er nooit over geschreven, opvallend toch, voor iemand die zich journalist noemde. De verhalen kwamen pas later, toen Picasso’s grootheid voorzichtig tot in onze plattelandsregionen doordrong. Maar veel viel daar niet uit op te maken. Per trein kwam hij naar Alkmaar en per stoomboot ging hij naar Schoorl.

Tom Schilperoort, Nelly Timmer en Picasso (r) in Schoorl

Merkwaardig is wel dat Picasso erin slaagde om in deze achtergebleven regionen een meisje te vinden dat naakt voor hem wilde poseren. Het naakte meisje lijkt dezelfde als de jongevrouw links op Les trois Hollandaises. In de jaren zestig kwamen ineens verhalen omhoog van oude Schoorlenaren die zogezegd nog wisten dat het Dieuwertje de Geus moest zijn geweest, de dochter van de postbesteller. Later werd er door heuse onderzoekers gewezen op Nelly Timmer. Het bleef gissen.

Zeg het maar. Ik houd het op Timmer. Ze staat op de enige foto die van Picasso’s verblijf hier ten lande bewaard is gebleven en ik zie wel enige gelijkenis. En de dochter van de postbesteller? Picasso wist altijd veel voor elkaar te krijgen bij de vrouwen, maar zo spannend durf ik het niet te maken.

Picasso had genoeg gezien in Holland. Dit was het niet. De schilderijen die hij hier maakte laten vooral vervreemding zien. Hij keerde terug naar Parijs en schilderde Les Mademoiselles d’Avignon.


Les trois Hollandaises