Felice Casorati, “Middagslaapje”, 1923 |
De vrouwen, zo zou ik het willen uitdrukken, zijn reactieve wezens, zonder zelfstandige initiatieven, nalatig in de zin van passief… <…> voor zover ik heb kunnen vaststellen beschouwt de vrouw zich in liefdesaangelegenheden in de eerste plaats volledig als object; ze laat het allemaal op zich afkomen, ze maakt geen vrije keuze, ze wordt pas een kiezend subject op grond van de keuze van de man, en ook dan nog - staat u mij toe dit eraan toe te voegen - is haar keuzevrijheid - vooropgesteld dat het niet om een al te bedroevend soort man gaat, maar zelfs dat kan niet als strikte voorwaarde gelden - wordt haar keuzevrijheid zeer ingeperkt en nadelig beïnvloed door het feit dat ze werd gekozen.
Hans Castorp tegen mijnheer Peeperkorn, meer als honderd jaar geleden.
Zulke dingen mag je tegenwoordig niet meer schrijven, eigenlijk. Zeggen gebeurt sowieso al niet. Tijden veranderen, wordt gezegd, dat is waar. Ik denk ook wel ten goede, maar tegelijkertijd voel ik ook dat het hier om oerdingen gaat die we er met alle vrouwenbewegingen bij elkaar nooit helemaal uit gaan krijgen. Met elke eeuw dwalen we weer wat verder af, en we worden er niet gelukkiger van.