 |
| De katholieke versie uit het Rijksmuseum, 1663-1665. Het meisje heeft een poppetje van Johannes de Doper gekregen, haar broertje de roe, maar oma heeft zo te zien nog wat om hem te troosten. We zien een schoen en talloze oud-Hollandse lekkernijen. Vader geniet van het tafereel, zoals de katholieke Jans Steen dat ook gedaan zal hebben. |
Het Sinterklaasfeest gaat ver terug, net als kerstmis. De bisschop uit Mira als weldoener en geschenkengever aan kinderen heeft een traditie die reikt tot diep in de Middeleeuwen. En waarschijnlijk nog verder. De vorm verandert, maar uitroeien lukt niet.
Tijdens de reformatie, ook alweer honderden jaren geleden, hebben de protestanten - die tegen heiligen waren - een serieuze poging gedaan het feest af te schaffen, maar verder dan een zekere versobering kwamen ze niet. Getuige de twee bekende versies van het Sint-Nicolaasfeest van Jan Steen.
Tradities veranderen nog steeds. Maar uitroeien gaat niet lukken. En dat hoeft ook niet. De mensheid is creatief als het om tradities gaat. Wat weer hoop biedt op een oplossing van de zwartepietendiscussie. En voor de Hollandse gezelligheid. Een basisgevoel dat dieper gaat dan menigeen denkt.
Ik heb alvast een kerstboom gehaald. Een beetje licht in deze duistere dagen doet ook mij goed. Elkaar opzoeken, het familiegevoel. Het kleine geluk van de huiselijke omgeving. Dat krijgen we er niet uit. Ook bij mij niet. Misschien is dat wel de kern, waar alles om draait. Steen wist dat.
In de zomer zoeken we weer iets anders.
 |
| De protestantse versie uit het Catharijneconvent te Utrecht, 1670-1675 In de basis lijkt niks veranderd, alleen net wat soberder en natuurlijk geen beeldje van Johannes de Doper, maar een grote koek en wat minder overdaad, ietsje soberder. Maar het gevoel blijkt onuitroeibaar. |
