Alfred Eisenstaedt, “Marilyn reading at home”, Beverly Hills, voor Life, 1953 |
Marilyn Monroe is in onze collectieve herinnering altijd het domme blondje gebleven. “Diamonds are a girls best friend”, “Gentleman prefer blonds”. Marilyn speelde die rol ook met verve. Maar tegelijkertijd liet ze ook een bibliotheek na van 430 literaire werken. Iedereen die haar een beetje nabij stond kende haar als een een fervent lezeres. Overal waar het maar kon pakte ze een boek, vaak tussen de filmopnames door, in haar eigen huis, altijd had ze iets te lezen bij de hand. Ze las Joyce, Tsjechov, Dostojevski, Toergenjev, Flaubert, Thomas Mann, D.H. Lawrence, allemaal schrijvers die ik ook gelezen heb. Ze las Freud en de prachtige biografie over diens leven van Ernest Jones. Ze kon uren over haar boeken discussiëren met Arthur Miller, die haar huwde.
We hebben allemaal onze vooroordelen, of we nu demonstreren tegen racisme of toch maar niet. We denken in beelden en algemeenheden, onontkomelijk, om de wereld een beetje te ordenen. Van dichtbij is niemand normaal, stond in het psychiatrisch ziekenhuis waar ik werkte op de muur. Van verre zien we slechts nevelen. De prachtige foto’s van Albert Eisenstaedt stellen ons gevormde beeld op de proef. “Marilyn reading”. Het gaat erom de ironie te ontstijgen. Goed kijken, je een beetje willen verdiepen. Iemand anders zien dan degene die we denken te zien. Alleen zo kunnen we er iets aan toe. Ieder op zijn eigen niveau. De spanning tussen het een en het ander werkt verrijkend, als een surplus. Tot een ideaalbeeld van mijn verlangen. Dat dan ook!