Labels

donderdag 4 mei 2023

Oorlogshelden

 
Ondertekeningen de capitulatie in Hôtel De Wereld.
Wandplaat die in mijn schooltijd op 4 mei voor het bord werd gehangen.
Rechtsvoor Bernard,  die zijn in Nederland achtergebleven secretaris
Jonkheer Roëll aan zijn lot overliet. Helden en helden.

Ik keek naar Op1, een praatprogramma. Er was een boek geschreven over de twee zussen Oversteegen, die in de oorlog betrokken waren bij het in koele bloede executeren van Nazi’s, die ze vaak verleidden, meelokten naar een afgelegen plek en bam. De zussen Oversteegen zouden net als Hannie Schaft als helden gezien moeten worden, was de algemene teneur. Wat me verbaasde, temeer daar het net van tevoren had gegaan over het belang van een rechtsstaat en de berechting van oorlogsmisdaden. Je zou toch denken! De wereld is veranderd. Dat begon al na de oorlog, met het existentialisme van Sartre. Nazi’s waren ook mensen, zonen, echtgenoten, vaders soms. Als je die zonder enige vorm van proces een kogel door het hoofd jaagt, moet je daar wel een hele goede reden voor hebben, gevaar voor eigen leven, andere levens mee sparen. Zoals mensen die onderduikers in huis namen levens spaarden, en voor mij de echte helden waren.

De moraliteit was even zoek naar mijn idee.

Maar van de andere kant, alles heeft altijd een andere kant, het was een andere tijd, in de oorlog. Een tijd van de goeien en de kwaaien. En de zussen Oversteegen zagen zichzelf ook niet als helden. Ze vonden toentertijd dat het gedaan moest worden. Wat zou het een verademing zijn geweest als daar in het boek vraagtekens bij waren gesteld. Dan had ik het boek wellicht zelf nog wel gekocht.